Η Αμερική και οι άλλες χώρες που επιδιώκουν να ανακάμψουν από την πανδημία, καλό θα ήταν να στρέψουν την προσοχή τους στο παράδειγμα της Σουηδίας.
Του John Miltimore
Απόδοση στα Ελληνικά: Νίκος Μαρής
Τον Ιούλιο, οι New York Times ισχυρίστηκαν ότι η Σουηδία είχε διαπράξει ένα σοβαρό λάθος με το να μην εφαρμόσει κρατικά επιβεβλημένο lockdown, όπως οι άλλες χώρες.
«Η απόφαση [της Σουηδίας] να συνεχίσει ανεπηρέαστη, έχοντας μπροστά της μια πανδημία, έχει αποφέρει ένα κύμα θανάτων, χωρίς να έχει προστατέψει την οικονομία από ζημίες – ένα προειδοποιητικό καμπανάκι, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία κινούνται προς την άρση των lockdowns» ανέφεραν οι New York Times.
Παρόμοιοι ισχυρισμοί διατυπώθηκαν από πολλά ακόμα μέσα ενημέρωσης, όπως η Politico και η Financial Times, που ανέφεραν ότι Σουηδία είναι «απίθανο να αποκομίσει κάποιο οικονομικό όφελος» από την, δίχως καραντίνες, προσέγγισή της.
Η κινδυνολογία του Τύπου παρουσίαζε ένα ξεκάθαρο μήνυμα: Η Σουηδία θα υφίστατο την ίδια οικονομική αναταραχή με όλες τις άλλες χώρες, παρά την επικίνδυνη, φιλελεύθερη προσέγγισή της στον COVID-19.
Ωστόσο, τα προκαταρκτικά στοιχεία για το δεύτερο τρίμηνο της ΕΕ μας αφηγούνται μια διαφορετική ιστορία, παρατήρησε πρόσφατα το BBC. Ενώ η Ευρώπη βυθίστηκε σε βαθιά ύφεση, η Σουηδία την απέφυγε.
Σε αντίθεση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη, η οικονομία της Σουηδίας στην πραγματικότητα αναπτύχθηκε ελαφρώς κατά το πρώτο τρίμηνο. Και ενώ τα αποτελέσματα του δευτέρου τριμήνου είναι λιγότερο θετικά, δείχνουν ωστόσο κι αυτά ότι η Σουηδία είναι, από πλευράς οικονομίας, η εξαίρεση.
Ενώ κανένα κράτος δεν έχει βγει αλώβητο από την κρίση του κορωνοϊού, που είχε ως αποτέλεσμα εκατοντάδες εκατομμύρια χαμένες θέσεις εργασίας και εκατομμύρια λουκέτα επιχειρήσεων μετά από τις παρατεταμένες διακοπές λειτουργίας που επέβαλαν οι κυβερνήσεις, τα στοιχεία δείχνουν ότι η σουηδική οικονομία έχει πληγεί πολύ λιγότερο από την υπόλοιπη Ευρώπη.
No Title
Legacy media have repeatedly reported that Sweden is not escaping the economic carnage brought by #COVID19 even though it didn’t lockdown.That’s true. But it’s also true that #Sweden has suffered far less economic damage than other European nations. pic.twitter.com/YPTiJIymBr
Ενώ η Σουηδία σημείωσε μια ιστορική οικονομική συρρίκνωση το δεύτερο τρίμηνο, αυτή η μείωση κατά 8,6% ήταν μικρότερη από το ήμισυ της μείωσης του Ηνωμένου Βασιλείου (-19,1%) και της Ισπανίας (-18,5). Παρεμπιπτόντως, η Σουηδία υπέστη επίσης λιγότερους κατά κεφαλήν θανάτους λόγω COVID-19 απ’ ότι η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, παρόλο που τόσο η Ισπανία όσο και το Ηνωμένο Βασίλειο εφάρμοσαν αυστηρά κρατικά lockdown.
Η πτώση του ΑΕΠ της Σουηδίας είναι επίσης πολύ ηπιότερη από χώρες όπως η Πορτογαλία (-14,1%), η Γαλλία (-13,8%), το Βέλγιο (-12,2%) και η Ιταλία (-12,4%), ακόμη και η Γερμανία (-10,1%), μία από τις επιτυχημένες χώρες της Ευρώπης εν μέσω COVID-19. Συνολικά, η ΕΕ σημείωσε πτώση 11,9% στο ΑΕΠ της κατά το δεύτερο τρίμηνο, περίπου 40% μεγαλύτερη πτώση από εκείνη της Σουηδίας.
«Είναι, όπως αναμενόταν, μια δραματική κάμψη», δήλωσε ο επικεφαλής αναλυτής της τράπεζας Nordea, Torbjorn Isaksson, στο BBC . «Ωστόσο, σε σύγκριση με άλλες χώρες, η [οικονομία της Σουηδίας] είναι πολύ καλύτερη, για παράδειγμα, εάν τη συγκρίνετε με τη νότια Ευρώπη.»
Για μήνες, οι επικριτές της στρατηγικής της Σουηδίας ισχυρίζονταν ότι η πιο ήπια προσέγγιση των Σουηδών ήταν μάταιη. Παρά τις πολιτικές της για ενθάρρυνση της «κοινωνικής αποστασιοποίησης» κυρίως μέσω εθελοντικών ενεργειών, οι προβλέψεις εξακολουθούσαν να δείχνουν ότι το ΑΕΠ της χώρας αναμενόταν να μειωθεί κατά 7-10% το 2020.
Φυσικά δεν υπήρξε ποτέ αμφιβολία ότι η οικονομία της Σουηδίας θα είχε ζημία. Είναι μια χώρα που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές, και η μείωση της παγκόσμιας ζήτησης θα οδηγούσε σε οικονομική πτώση ανεξάρτητα από το τι θα έκαναν οι Σουηδοί ηγέτες. Το ερώτημα ήταν πόσο θα ζημιωνόταν η οικονομία της.
Έχουμε στα χέρια μας τα δεδομένα δύο τριμήνων πλέον, και είναι σαφές ότι οι πολιτικές «ήπιας προσαρμογής» της Σουηδίας έχουν οδηγήσει σε πολύ μικρότερη οικονομική ζημία σε σχέση με τους Ευρωπαίους ομολόγους της.
Πράγματι, μια πρόσφατη έκθεση της Capital Economics, μιας εταιρείας οικονομικών ερευνών που εδρεύει στο Λονδίνο, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η οικονομία της Σουηδίας είναι η λιγότερο ζημιωμένη στην Ευρώπη, η «καλύτερη μέσα από ένα κακό σύνολο».
«Η σουηδική οικονομία άντεξε καλά στον Covid, χάρη εν μέρει στα ήπια απαγορευτικά της κυβέρνησης, και η πρόβλεψή μας για πτώση 1,5% του ΑΕΠ φέτος είναι πολύ πάνω από αυτό που προέβλεπαν οι πάντες», έγραψαν οι οικονομολόγοι Andrew Kenningham, David Oxley και Melanie Debono.
Η ετήσια πτώση κατά 1,5% είναι πολύ πιο αισιόδοξη από ό,τι προέβλεπαν οι αναλυτές πριν από μήνες, και επίσης καλύτερη από ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι αναλυτές ακόμα και σήμερα, αλλά η οικονομία της Σουηδίας ξεπερνά σταθερά τις προσδοκίες από τότε που ανακοίνωσε την στρατηγική της.
Ωστόσο, το ΑΕΠ είναι μόνο το ήμισυ της ιστορίας. Ίσως το πιο σημαντικό, η στρατηγική της Σουηδίας έδειξε ότι η ανθρώπινη κοινωνία μπορεί ακόμα να λειτουργεί παρουσία του κορωνοϊού, παρά τις καταστροφολογικές προειδοποιήσεις από δημιουργούς προγνωστικών μοντέλων και μέσα ενημέρωσης.
Ενώ οι δημιουργοί μοντέλων προέβλεπαν ότι 96.000 Σουηδοί θα πέθαιναν μέχρι τον Ιούλιο ως αποτέλεσμα της πολιτικής της κυβέρνησης, μέχρι τα μέσα Αυγούστου ο αριθμός ανέρχεται σε λιγότερο από 5.800, υψηλότερο κατά κεφαλήν άθροισμα συγκριτικά με γείτονες όπως η Φινλανδία, η Νορβηγία και η Δανία, αλλά καλύτερο από το Βέλγιο, την Ιταλία , και άλλες χώρες. Οι αριθμοί περιστατικών COVID-19 συνεχίζουν να μειώνονται. Οι θάνατοι και οι νοσηλείες έχουν σταθεροποιηθεί και οι μελέτες δείχνουν ότι η Στοκχόλμη βρίσκεται στα πρόθυρα της απόκτησης ανοσίας αγέλης .
Jon Miltimore
With no lockdown or mask order Sweden achieved the following COVID-19 results: -5763 deaths (1/1775 people) -67% of deaths over 80 yo -90% of deaths over 70 -99% of deaths with pre-existing…
Φαίνεται ολοένα και περισσότερο ότι η Σουηδία, το μαύρο πρόβατο της Ευρώπης, αντιμετώπισε τον ιό σωστά.
Αντί να διατάξουν τους ανθρώπους να κλειστούν στα σπίτια τους, οι Σουηδοί επέτρεψαν στα σχολεία να παραμείνουν ανοιχτά και στους πολίτες να συγκεντρώνονται σε πάρκα, πισίνες, εστιατόρια και μπαρ. Όχι μόνο η Σουηδία απέφυγε μεγάλο μέρος της οικονομικής σφαγής και των ακούσιων κοινωνικών συνεπειών των lockdown – αυξήσεις στις υπερβολικές δόσεις ναρκωτικών, στην ενδο-οικογενειακή κακοποίηση, στις αυτοκτονίες και στις κοινωνικές αναταραχές – αλλά και η στρατηγική της φαίνεται να εξουδετερώνει τον ιό, σε αντίθεση με πολλά άλλα κράτη σε όλο τον κόσμο, που αντιμετωπίζουν νέα κύματα COVID-19.
Πολλοί εμπειρογνώμονες μπορεί να μην αντέχουν να το παραδεχτούν, αλλά η στρατηγική της Σουηδίας φαίνεται όλο και περισσότερο να είναι η οικονομικά και επιστημονικά ορθή.
«Η πανδημία δεν θα τελειώσει έως ότου φτάσουμε στην ανοσία αγέλης, είτε μέσω εμβολίου είτε μέσω φυσικής έκθεσης στον ιό», έγραψε πρόσφατα στο The Spectator, ο Martin Kulldorff, καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ. «Η ανοσία αγέλης δεν είναι μια στρατηγική, αλλά ένα αποδεδειγμένο επιστημονικό φαινόμενο, και το να το αψηφούμε είναι τόσο ανόητο όσο το να αψηφούμε το νόμο της βαρύτητας».
Ωστόσο, αυτή είναι μια συζήτηση που αφορά τους λοιμωξιολόγους. Τα οικονομικά είναι πιο ξεκάθαρα. Παρά τα πρωτοσέλιδα των μέσων ενημέρωσης περί του αντιθέτου, δεν υπήρχε αμφιβολία ότι η οικονομία της Σουηδίας θα είχε λιγότερες ζημιές χωρίς τα lockdown. Η οικονομική ευημερία εξαρτάται από το laissez-faire, και τα απαγορευτικά είναι το αντίθετο αυτής της έννοιας, που κυριολεκτικά σημαίνει «επιτρέψτε τη δράση».
Πριν από λίγους μήνες, ο επιχειρηματίας Elon Musk επεσήμανε μια βασική πραγματικότητα των lockdown: «Αν δεν παράγεις πράγματα, δεν θα έχεις πράγματα», είπε ο ιδρυτής της Tesla στον Joe Rogan.
Με το να μην εφαρμόσει lockdown, η Σουηδία μπόρεσε να φτιάξει «περισσότερα πράγματα», που ουσιαστικά είναι αυτό που απαρτίζει το ΑΕΠ: περισσότερα πράγματα.
Η Σουηδία, μια σχετικά ελεύθερη οικονομία της αγοράς που συχνά χαρακτηρίζεται εσφαλμένα ως σοσιαλιστική χώρα, πρόσφερε στον κόσμο ένα δώρο, δείχνοντας ότι το laissez-faire λειτουργεί τόσο υπέρ της δημόσιας υγείας, όσο και υπέρ της οικονομικής ανάπτυξης.
Η Αμερική και οι άλλες χώρες που επιδιώκουν να ανακάμψουν από την πανδημία, καλό θα ήταν να στρέψουν την προσοχή τους στο παράδειγμα της Σουηδίας.
***
Ο Jonathan Miltimore είναι ο Managing Editor του FEE.org. Η συγγραφή και η δημοσιογραφία του υπήρξαν αντικείμενο άρθρων στο περιοδικό TIME, την The Wall Street Journal,το CNN, Forbes, το Fox News και το Star Tribune. Άρθρα του έχουν φιλοξενηθεί στα: The Washington Times, MSN.com, The Washington Examiner, The Daily Caller, The Federalist, Epoch Times.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο site του Foundation for Economic Education – FEE.org
