Οι μαρξιστές θεωρούν ότι οι καπιταλιστές απλώς αποκομίζουν κέρδη από την κορυφή όπου βρίσκονται, χωρίς να παρέχουν καμία δική τους αξία. Κάνουν λάθος.
Του Antony Sammeroff
Απόδοση στα Ελληνικά: Ευθύμης Μαραμής
Εισαγωγή
Εξακολουθεί να είναι πολύ δημοφιλής η άποψη ότι ο εργοδότης εκμεταλλεύεται με κάποιο τρόπο τους εργαζόμενους όταν αποκομίζει κέρδος από την επιχείρησή του, παρά το γεγονός ότι ο εργοδότης συμβάλλει θετικά στα οικονομικά εισοδήματα των εργαζομένων, πολύ περισσότερο από όσο συμβάλλουν οι άνθρωποι που δεν είναι εργοδότες τους. Θα μπορούσα να προσθέσω, αστειευόμενος, πως σίγουρα δεν συμβάλλουν στα εισοδήματα των εργαζομένων, όλοι αυτοί οι «πολεμιστές» του πληκτρολογίου στα κοινωνικά δίκτυα, οι οποίοι ισχυρίζονται πως η απασχόληση είναι «εκμετάλλευση».
Τι προσφέρουν οι καπιταλιστές
Είναι αλήθεια ότι οι εργαζόμενοι πληρώνονται λιγότερα από τη συνολική τιμή του προϊόντος που παράγουν, αλλά αυτό οφείλεται στο ότι το προϊόν που παράγουν χρειάζεται και άλλους πόρους που πρέπει να αγοραστούν για να παραχθεί ενώ χρειάζεται κι ένα εργοστάσιο ή εργασιακό χώρο που έχει μια τιμή και απαιτεί γενικές δαπάνες για να λειτουργήσει. Ο καπιταλιστής είναι υπεύθυνος για την πληρωμή, για το μάρκετινγκ και τη διαφήμιση για την προώθηση του προϊόντος στους δυνητικούς αγοραστές – και στο τέλος της ημέρας, αν το προϊόν δεν πουλήσει, όλοι έχουν πληρωθεί, αλλά ο καπιταλιστής επωμίζεται τη ζημία.
Ο καπιταλιστής θέτει ένα όραμα και προσπαθεί να προβλέψει τα προϊόντα που θα ικανοποιήσουν καλύτερα τις μελλοντικές ανάγκες των ανθρώπων. Αυτό απαιτεί μια ιδιαίτερη ειδημοσύνη, η οποία αποτελεί από μόνη της πολύ μεγαλύτερη εισφορά εργασίας από αυτή των άλλων εργαζομένων και αποτελεί χαρακτηριστική εξαιρετικότητα του επιχειρηματία. Εάν το όραμα του είναι σωστό, θα αποκομίσει κέρδος. Εάν είναι εσφαλμένο, θα υποστεί ζημιά. Αυτό δεν είναι ένα απαραίτητο ρίσκο που χρειάζεται να αναλάβει, καθώς ελλείψει του κινήτρου κέρδους ένας πλούσιος είναι πιο πιθανό να αγοράσει ένα μεγαλύτερο σπίτι ή να πάει μια κρουαζιέρα. Αλλά, ο καπιταλιστής αναλαμβάνει ρίσκο και παραιτείται από την τρέχουσα κατανάλωση, ελπίζοντας ότι θα αποκομίσει κέρδος μελλοντικά. Αυτή η διαδικασία είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους πληρώνεται.
Ένας άλλος λόγος για τον οποίο πληρώνεται, είναι ο χρόνος μεταξύ της πραγματοποίησης της επένδυσης και της πληρωμής του για αυτή την επένδυση. Όλοι προτιμούμε να διαθέτουμε πόρους άμεσα στο παρόν, παρά σε κάποια στιγμή στο μέλλον, διότι το μέλλον είναι αβέβαιο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πληρώνονται τόκους οι δανειστές για τα χρήματα που δανείζουν. Επιλέγουν να αποσυρθούν από μια μικρότερη ποσότητα κατανάλωσης στο παρόν, για να πραγματοποιήσουν μεγαλύτερη κατανάλωση στο μέλλον. Οι εργαζόμενοι πληρώνονται άμεσα στο παρόν, ο καπιταλιστής πληρώνεται αργότερα μόνο αφού πωληθεί το προϊόν, αν πωληθεί και μετά την πληρωμή όλων των άλλων.
Οι καπιταλιστές αυξάνουν την αξία της εργασίας των εργαζομένων
Ο οικονομολόγος Eugen von Böhm-Bawerk εξήγησε ότι όχι μόνο δεν εκμεταλλεύονται οι καπιταλιστές τους εργαζόμενους, αλλά τους απαλλάσσουν από το βάρος της αναμονής για απόκτηση εισοδήματος. Εάν ήθελαν να παράγουν οι ίδιοι τα αγαθά, θα έπρεπε επίσης να περιμένουν μέχρι να βρουν αγοραστή πριν αποκτήσουν σταθερό μισθό και πρώτα να αποταμιεύσουν ή να δανειστούν για να συγκεντρώσουν τους απαραίτητους πόρους για την αγορά εργοστασίου, αποθήκης, εργαστηρίου ή καταστήματος, χωρίς τη βοήθεια του καπιταλιστή.
Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε ότι ο καπιταλιστής είναι αυτός που αυξάνει την αξία της εργασίας του εργαζόμενου. Αν ένας άνθρωπος αποφασίσει να δοκιμάσει μόνος του στην αγορά τις ίδιες δεξιότητες που μπορούν να του εξασφαλίσουν απασχόληση σε ένα εργοστάσιο, είναι πολύ πιθανό να μην καταφέρει να δημιουργήσει αξία για κανέναν. Είναι προφανές ότι οι εργαζόμενοι μπορούν να κερδίσουν περισσότερα απασχολούμενοι από τον εργοδότη τους, διαφορετικά θα δήλωναν αυτοαπασχολούμενοι και θα συνέχιζαν την παραγωγική τους δράση ως τέτοιοι, αποκομίζοντας υψηλότερα εισοδήματα. Ίσως κάποιοι εξ αυτών μπορούν να κερδίσουν περισσότερα ως αυτοαπασχολούμενοι, αλλά δεν θέλουν να αναλάβουν τις ευθύνες και το ρίσκο που έχει η επιχείρηση που τους απασχολεί. Αυτά αποτελούν ισχυρές αποδείξεις ότι οι καπιταλιστές παρέχουν αξία.
Οι μαρξιστές θεωρούν ότι οι καπιταλιστές απλώς αποκομίζουν κέρδη χωρίς να παρέχουν καμία δική τους αξία – ότι «εξάγουν υπεραξία» από τους εργαζόμενους. Αλλά αν αυτό ήταν αλήθεια, θα εμφανίζονταν μη κερδοσκοπικές οργανώσεις και θα εξαφάνιζαν τις κερδοσκοπικές επιχειρήσεις εξαλείφοντας το κόστος της «περιττής επιβάρυνσης» που επιβάλλουν οι καπιταλιστές. Δεν το κάνουν επειδή δεν μπορούν. Οι καπιταλιστές παρέχουν σαφώς δεξιότητες ή όραμα που ωφελούν τους εργαζόμενους. Ο καθένας επωφελείται από την αμοιβαία ανταλλαγή και αυτό επιδεικνύεται εμφατικά από το γεγονός ότι αν ο εργαζόμενος μπορούσε να βρει καλύτερη παραγωγική δραστηριότητα, θα την ακολουθούσε και αν ο εργοδότης μπορούσε να βρει καλύτερους εργαζόμενους, θα τους προσλάμβανε αντί αυτών που απασχολεί.
Συμπέρασμα
Εντέλει, ο μισθός δεν ένας αυθαίρετος αριθμός, αλλά αντανακλά την αξία που προσφέρει ένας εργαζόμενος σε έναν πελάτη. Αν κάποιος θέλει να μην έχει εργοδότη, μπορεί να το κάνει αποκτώντας δεξιότητες, είτε στη δουλειά του είτε στον ελεύθερο χρόνο του, οι οποίες θα του επιτρέψουν να γίνει αυτοαπασχολούμενος. Ομοίως, τα κέρδη δεν είναι αυθαίρετα αλλά αντικατοπτρίζουν πόση αξία προσφέρει μια εταιρεία στην αγορά. Υπό την προϋπόθεση, βέβαια, ότι η εταιρία αποκομίζει τα κέρδη της εξυπηρετώντας τους ανθρώπους στην αγορά και όχι διαπλεκόμενη με το κράτος.
***
Ο Antony Sammeroff συνδιοργανώνει το Scottish Liberty Podcast και έχει εμφανιστεί σε άλλες αναρχοκαπιταλιστικές εκπομπές, όπως το The Tom Woods Show, Lions of Liberty, School Sucks Podcast και πολλά άλλα. Το βιβλίο του Sammeroff Universal Basic Income – For and Against (με πρόλογο από τον Robert P. Murphy) διατίθεται σε χαρτόδετο βιβλίο και στο Amazon Kindle. Το προηγούμενο του βιβλίο αυτοβοήθειας Procrastination Annihilation διατίθεται δωρεάν από το www.beyourselfandloveit.com/. Ο Antony Sammeroff αρθρογραφεί για οικονομικά ζητήματα στο http: //seeingnotseen.blogspot. com και τα άρθρα του έχουν επίσης δημοσιευθεί από το Σκωτσέζικο Libertarian Party, το Κέντρο Cobden, το Backbencher, το Rational Rise και το ActualAnarchy.com.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Ludwig von Mises
