Η πραγματική οικονομία δεν θα βοηθηθεί, με κανένα τρόπο, από τη «φορολογική μεταρρύθμιση» που διεξάγεται στην Ουάσινγκτον. Ολόκληρη η διαδικασία διεξάγεται προς όφελος των πολιτικών και των διαπλεκόμενων ισχυρών υποστηρικτών τους, δημιουργώντας παράλληλα την ψευδαίσθηση των φορολογικών περικοπών για τους απλούς φορολογούμενους.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στην ιστοσελίδα new economy και δημοσιεύεται με σχετική άδεια.
Του Ευθύμη Μαραμή
Η Ουάσινγκτον, βρίσκεται επί του παρόντος στη διαδικασία «φορολογικής μεταρρύθμισης». H «φορολογική μεταρρύθμιση», παραβλέπει πάντα και αποκρύπτει το πραγματικό ζήτημα, το οποίο είναι το συνολικό κόστος , οικονομικό, κόστος συμμόρφωσης και ανθρώπινο κόστος – που επιβάλουν οι φόροι στην κοινωνία και αφορά στην πραγματικότητα τις ομάδες συμφερόντων που μπορούν να διαμορφώσουν τον ισχύοντα φορολογικό κώδικα, ώστε να ταιριάζει καλύτερα στα δικά τους συμφέροντα. Το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι η συνολική μείωση του φορολογικού βάρους και συνεπώς δεν συμβάλλει στην ενίσχυση της πραγματικής αποταμίευσης, της πραγματικής δημιουργίας πλούτου ή της πραγματικής οικονομικής ανάπτυξης. Είναι ακριβώς μια ακόμη κυβερνητική μέθοδος που ευνοεί τις ισχυρές ομάδες, ενώ τιμωρεί τις πιο αδύναμες.
Δεν είναι λοιπόν περίεργο το γεγονός, ότι οι ειδήσεις που έρχονται από την Ουάσινγκτον σχετικά με τη φορολογική μεταρρύθμιση, καταδεικνύουν ότι οι μεταρρυθμίσεις που βλέπουμε αλλάζουν μόνο την κατανομή της φορολογικής επιβάρυνσης χωρίς να την μειώνουν. Η κεντρική απάτη στον πυρήνα αυτού του θέματος, είναι ότι οι πολιτικοί της Ουάσιγκτον είναι περισσότερο ή λιγότερο αφοσιωμένοι στις φορολογικές μεταρρυθμίσεις που είναι «ουδέτερες από πλευράς εσόδων» (neutral revenue). Αυτό σημαίνει ότι αν μια ομάδα δει φορολογική περικοπή, τότε μια άλλη ομάδα δεν θα δει καμία, ή ακόμα, μπορεί να δει και αύξηση των φορολογικών συντελεστών.
Αξία μεταρρύθμισης: Δυο καπουτσίνο και μια μπανάνα
Ο David Stockman εξηγεί: Για την καρδιά της μεσαίας τάξης στο σύνολό της – 30 εκατομμύρια άτομα με εισοδήματα από 55 ως 90.000 δολάρια – η μέση φορολογική περικοπή θα ανέρχεται σε 6,15 δολάρια την εβδομάδα. Δύο καπουτσίνο στα Starbucks και μια μπανάνα. Η «φορολογική μεταρρύθμιση» είναι απλά ένα πρόσχημα ώστε να δοθεί η ευκαιρία στους εκπροσώπους των ομάδων συμφερόντων και στους πολιτικούς να συμφωνήσουν σε ειδικές νομοθετικές ευνοϊκές ρυθμίσεις, ως αντάλλαγμα για την συνεισφορά τους στην προεκλογική εκστρατεία (δηλ. δωροδοκίες).
Τι έπρεπε να γίνει;
Δεδομένου ότι οι φορολογικές περικοπές δεν είναι πραγματικά φορολογικές περικοπές αλλά ανακατανομή, η πραγματική έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην μείωση των δαπανών για δύο τουλάχιστον λόγους:
- Οι συνεχιζόμενες αυξήσεις στις κυβερνητικές δαπάνες οδηγούν σε μεγαλύτερα ελλείμματα, γεγονός που οδηγεί σε επεκτατική νομισματική πολιτική. Το αποτέλεσμα είναι σωρευτικά αρνητικό καθώς είναι απαραίτητοι οι μελλοντικοί φόροι για την εξυπηρέτηση του χρέους. Αυτό το ζούμε ήδη στην Ελλάδα από πρώτο χέρι
- Οι κρατικές δαπάνες επιβαρύνουν τους φορολογούμενους, καθώς τα κυβερνητικά προγράμματα στρεβλώνουν την οικονομία, δημιουργούν φούσκες και αυξάνουν τις τιμές.
Οι ελλειμματικές κυβερνητικές δαπάνες επιβάλλουν το κόστος στους φορολογούμενους και τους πολίτες με διάφορους τρόπους. Πρώτα απ ‘όλα, επιβάλλει φόρους στους μελλοντικούς φορολογούμενους, οι οποίοι πρέπει να πληρώσουν το χρέος για τις δαπάνες που πραγματοποιούνται σήμερα. Η νέα γενιά σκλάβων στην Ελλάδα είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα θυμάτων της απερισκεψίας των κυβερνητικών δαπανών του παρελθόντος. Δεύτερον, οι ελλειμματικές δαπάνες αυξάνουν το κρατικό χρέος που ανταγωνίζεται το ιδιωτικό χρέος και δυσκολεύει τον ιδιωτικό τομέα να αντλεί κεφάλαια για τις δικές του επιχειρήσεις (φαινόμενο εκτοπισμού Crowding Out). Το κρατικό χρέος, φυσικά, ευνοείται επειδή οι κυβερνήσεις είναι αδύνατο να χρεοκοπήσουν, χάρη στη δύναμη του να λεηλατούν εξαναγκαστικά τους φορολογούμενους.
Ο κοπανιστός αέρας της ποσοτικής Χαλάρωσης
Κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ (fed) έχει επεκτείνει τον ισολογισμό της κατά 4,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, με μεγάλο μέρος αυτού του ποσού να αποτελεί κυβερνητικό χρέος. Για να αγοράσει αυτό το τεράστιο χαρτοφυλάκιο, φυσικά, η fed δημιούργησε τρισεκατομμύρια δολάρια από «κοπανιστό αέρα». Από το πουθενά δηλαδή.
Δεδομένου ότι αυτά τα χρήματα έχουν εισέλθει κυρίως στην χρηματιστηριακή αγορά, έχουν προκαλέσει πληθωρισμό στα περιουσιακά στοιχεία, στις μετοχές και ακολούθως στα κεφαλαιουχικά αγαθά και στα ακίνητα.
Αυτές οι υψηλές τιμές και τα χαμηλά επιτόκια, δεν αυξάνουν μόνο τις τιμές στην στεγαστική αγορά, αλλά εξοντώνουν και τους επενδυτές μεσαίου εισοδήματος. Αυτοί που τοποθετούνται παραδοσιακά σε συντηρητικές επενδύσεις, οδηγούνται έτσι σε επενδύσεις αυξανόμενου ρίσκου. Επιπλέον, αυτή η πληθωριστική πολιτική, στερεί από τους καταναλωτές τον ευνοϊκό αποπληθωρισμό των τιμών, προερχόμενο από την αυξανόμενη τεχνολογικά παραγωγική απόδοση, διατηρώντας τις τιμές επίπεδες ή ελαφρώς αυξανόμενες, όταν θα έπρεπε κανονικά να μειώνονται.Για τους ανθρώπους με σταθερό εισόδημα, που έχουν συντηρητικά χαρτοφυλάκια, οι ελλειμματικές δαπάνες καθιστούν έτσι τις ΗΠΑ ακριβότερο και – επενδυτικά – πιο επικίνδυνο χώρο.
Η ψευδαίσθηση με τα ελλείμματα
Κατά ειρωνικό τρόπο, υπάρχουν ορισμένοι αναλυτές που υποστηρίζουν ότι τα ομοσπονδιακά δημοσιονομικά ελλείμματα είτε δεν έχουν νόημα (επειδή η κυβέρνηση εκδίδει τα δολάρια) είτε είναι ευεργετικά, επειδή είναι ο μοναδικός μηχανισμός μέσω του οποίου οι ιδιώτες Αμερικανοί μπορούν να εξοικονομήσουν χρήματα. Έχω ασχοληθεί με αυτά τα συγκεκριμένα επιχειρήματα αλλού, αλλά επιτρέψτε μου να επαναλάβω γιατί τα τεράστια και συνεχώς αυξανόμενα ελλείμματα αποτελούν πρόβλημα.Το πρόβλημα με τα κυβερνητικά ελλείμματα, δεν είναι απλώς ότι (συνήθως) οδηγούν σε υψηλότερα επιτόκια και έτσι μειώνουν τις δαπάνες των ιδιωτικών επενδύσεων και της ιδιωτικής κατανάλωσης.
Επειδή, σε αυτό το πλαίσιο, οι mainstream οικονομολόγοι των Κεϋνσιανών οικονομικών εξετάζουν μόνο τους οικονομικούς παράγοντες στο βαθμό που λειτουργούν μέσω της «συνολικής ζήτησης», θεωρούν ότι τα μεγάλα ελλείμματα δεν μπορούν να βλάψουν σε τίποτα όταν τα επιτόκια είναι σχεδόν μηδενικά. Ωστόσο, οι αυστριακοί οικονομολόγοι έχουν ένα πολύ πιο πληθωρικό μοντέλο για την κεφαλαιακή διάρθρωση της οικονομίας. Από αυτή την άποψη, η οικονομική ευρωστία δεν είναι απλώς ζήτημα στήριξης των συνολικών δαπανών σε αρκετά υψηλό επίπεδο ώστε να απασχολούνται όλοι. Αντίθετα, οι πόροι αναπτύσσονται με συγκεκριμένους συνδυασμούς, σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας, έτσι ώστε τα ημιτελή προϊόντα να μετασχηματιστούν βήμα προς βήμα καθώς μετακινούνται από τα χέρια διάφορων εργαζομένων σε διαφορετικές επιχειρήσεις και τελικά στα ράφια πώλησης.
Δυο παραδείγματα
Όταν η κυβέρνηση αγοράζει πχ. 1 τρισεκατομμύριο δολάρια περισσότερα από αυτά που εισπράττει ως φορολογικά έσοδα, εκτρέπει τους πραγματικούς υποκείμενους πόρους από τη δικαιοδοσία των ιδιωτών επιχειρηματιών, σε πολιτικά κατευθυνόμενα κανάλια. Τελικά, δεν είναι τα ελλείμματα καθαυτά, αλλά οι συνολικές κυβερνητικές δαπάνες, που στρεβλώνουν την οικονομία και στερούν πόρους από τον ιδιωτικό τομέα. Αλλά τα ελλείμματα είναι ύπουλα, επειδή αρχικά δίνουν την ψευδαίσθηση πως είναι δωρεάν ενώ στην πορεία παραμονεύει ένα πολύ επιβλαβές «ξεκαθάρισμα», όπως ακριβώς το διαπιστώσαμε από την «καλή» στην Ελλάδα.
Ένα ενδιαφέρον παράδειγμα αποτελεί η λεγόμενη «τροποποίηση της Amazon» που εξετάζεται στην Ουάσινγκτον. Αν περάσει, η εταιρεία Amazon θα λάβει ένα τεράστιο κυβερνητικό συμβόλαιο για να επιβλέπει τις κρατικές προμήθειες. Αυτό θα έδινε στην Amazon ένα τεράστιο πλεονέκτημα στην αγορά, καταπνίγοντας τον ανταγωνισμό και τελικά καθιστώντας την Amazon λιγότερο ευαίσθητη στις τιμές της αγοράς. Εξάλλου, αν η ομοσπονδιακή κυβέρνηση γίνει βασικός πελάτης της Amazon, οι απλοί πελάτες καθίστανται λιγότερο σημαντικοί. Επομένως, ακόμη και αν τα δολάρια δημιουργήθηκαν από το πουθενά, χωρίς κόστος για την κοινωνία, η φάση των κυβερνητικών δαπανών προκαλεί φούσκες, στρεβλώνει την αγορά, θα αυξήσει τις τιμές και θα βοηθήσει κάποιους ανθρώπους και βιομηχανίες εις βάρος άλλων.
Επίλογος
Η πραγματική οικονομία δεν θα βοηθηθεί, με κανένα τρόπο, από τη «φορολογική μεταρρύθμιση» που διεξάγεται στην Ουάσινγκτον. Ολόκληρη η διαδικασία διεξάγεται προς όφελος των πολιτικών και των διαπλεκόμενων ισχυρών υποστηρικτών τους, δημιουργώντας παράλληλα την ψευδαίσθηση των φορολογικών περικοπών για τους απλούς φορολογούμενους.
Εάν οι Ρεπουμπλικάνοι ενδιαφέρονται πραγματικά να μειώσουν το κυβερνητικό βάρος, θα πρέπει να προσπαθήσουν να μειώσουν τις δαπάνες. Ή τουλάχιστον απλά να τις παγώσουν στο επίπεδο που ήδη βρίσκονται. Αυτό φυσικά δεν πρόκειται να συμβεί γιατί τα μεγαλύτερα τμήματα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού: η κοινωνική ασφάλιση, το Medicare και οι στρατιωτικές δαπάνες, είναι όλα εξασφαλισμένα από ισχυρά μπλοκ ψηφοφόρων και ομάδες ειδικών συμφερόντων. Απαιτούν κάθε μήνα τις επιταγές τους, οι οποίες χρηματοδοτούνται από τους φορολογούμενους.
Έτσι, αντί να υπάρχει κάποια σύνεση ως προς τις δαπάνες, οι Αμερικανοί θα υποστούν τη συνήθη απάτη που συνεπάγεται η «φορολογική μεταρρύθμιση» σε συνδυασμό με συνεχώς αυξανόμενες κυβερνητικές δαπάνες.
***
