Εάν ένας πληθυσμός πέντε ατόμων παράγει δέκα πατάτες και πέντε ντομάτες – αυτό είναι όλο που μπορούν να ζητήσουν και να καταναλώσουν.Κανένα κόλπο της κυβέρνησης και της κεντρικής τράπεζας δεν μπορεί να καταστήσει δυνατή την αύξηση της πραγματικής τους ζήτησης. Ο μόνος τρόπος να αυξηθεί η δυνατότητα κατανάλωσης περισσότερων, είναι να αυξηθεί η ικανότητα παραγωγής περισσότερων.
Του Frank Shostak
Απόδοση: Ευθύμης Μαραμής
Σύμφωνα με τις ιδέες των Keynes και Friedman, οι περισσότεροι οικονομολόγοι συνδέουν την οικονομική ανάπτυξη με την αύξηση της ζήτησης αγαθών και υπηρεσιών.
Τόσο ο Keynes όσο και ο Friedman θεώρησαν ότι η μεγάλη ύφεση της δεκαετίας του 1930 οφειλόταν σε ανεπάρκεια συνολικής ζήτησης και άρα ο τρόπος για να διορθωθεί το πρόβλημα είναι να ενισχυθεί η συνολική ζήτηση. Για τον Keynes, αυτό επιτυγχάνεται με το να δανείζεται η κυβέρνηση περισσότερα χρήματα και να τα δαπανά όταν δεν το κάνει ο ιδιωτικός τομέας. Ο Friedman υποστήριξε ότι η κεντρική τράπεζα πρέπει να εκδώσει περισσότερα χρήματα για να αναζωογονήσει τη ζήτηση.
Ωστόσο, δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως «ανεπαρκής ζήτηση». Η ζήτηση ενός ατόμου περιορίζεται από την ικανότητά του να παράγει αγαθά. Όσο περισσότερα αγαθά μπορεί να παράγει ένα άτομο, τόσα περισσότερα αγαθά μπορεί να ζητήσει ως καταναλωτής και συνεπώς να τα αποκτήσει.
Η παραγωγή δημιουργεί την ζήτηση
Σημειώστε ότι η παραγωγή ενός ατόμου του επιτρέπει να πληρώσει για την παραγωγή ενός άλλου ατόμου. (Όσο περισσότερα αγαθά παράγει ένα άτομο τόσα περισσότερο διαφορετικά αγαθά μπορεί να εξασφαλίσει για τον εαυτό του. Η ζήτηση ενός ατόμου, ως εκ τούτου, περιορίζεται από την δική του παραγωγή αγαθών). Σημειώστε ξανά ότι η ζήτηση δεν μπορεί να σταθεί μόνη της και να είναι ανεξάρτητη – περιορίζεται από την παραγωγή. Ως εκ τούτου, αυτό που οδηγεί την οικονομία δεν είναι η ζήτηση καθαυτή αλλά η παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών.
Με αυτή την έννοια, οι παραγωγοί και όχι οι καταναλωτές αποτελούν τον κινητήρα της οικονομικής ανάπτυξης. Προφανώς, αν θέλει να επιτύχει ο παραγωγός, τότε πρέπει να παράγει αγαθά και υπηρεσίες σύμφωνα με τις απαιτήσεις των άλλων παραγωγών.
Σύμφωνα με τον James Mill:
Όταν τα αγαθά μεταφέρονται στην αγορά, αυτό που είναι επιθυμητό είναι να τα αγοράσει κάποιος. Αλλά για να αγοράσουμε, πρέπει να έχουμε τα απαραίτητα μέσα για να πληρώσουμε. Είναι επομένως προφανές, ότι τα συλλογικά μέσα πληρωμής που υπάρχουν σε ολόκληρο το έθνος, αποτελούν ολόκληρη την αγορά του έθνους. Αλλά που προκύπτουν τα συλλογικά μέσα πληρωμής ολόκληρου του έθνους; Δεν συνίστανται στην ετήσια παραγωγή του, στα ετήσια έσοδα της γενικής μάζας των κατοίκων; Αλλά αν η αγοραστική δύναμη ενός έθνους μετράται ακριβώς με την ετήσια παραγωγή του, όπως αναμφίβολα συμβαίνει, όσο περισσότερο αυξάνεται η ετήσια παραγωγή, τόσο περισσότερο λόγω αυτής της πράξης επεκτείνεται η εθνική αγορά, η αγοραστική δύναμη και τα πραγματικά εισοδήματα του έθνους …. Έτσι βλέπουμε ότι η ζήτηση ενός έθνους είναι πάντα ίση με την παραγωγή ενός έθνους. Διότι, ποια είναι η ζήτηση ενός έθνους; Η ζήτηση ενός έθνους είναι ακριβώς η αγοραστική του δύναμη. Αλλά ποια είναι η αγοραστική του δύναμη; Αναμφισβήτητα, ο βαθμός της ετήσιας παραγωγής του. Επομένως, η έκταση της ζήτησης και η έκταση της προσφοράς της είναι πάντα αντίστοιχες.1
Τα φακιρικά τρικ μονεταριστών και Κεϋσνιανών βλάπτουν την οικονομία
Εάν ένας πληθυσμός πέντε ατόμων παράγει δέκα πατάτες και πέντε ντομάτες – αυτό είναι όλο που μπορούν να ζητήσουν και να καταναλώσουν. Κανένα κόλπο της κυβέρνησης και της κεντρικής τράπεζας δεν μπορεί να καταστήσει δυνατή την αύξηση της πραγματικής τους ζήτησης. Ο μόνος τρόπος να αυξηθεί η δυνατότητα κατανάλωσης περισσότερων, είναι να αυξηθεί η ικανότητα παραγωγής περισσότερων.
Η εξάρτηση της ζήτησης από την παραγωγή αγαθών δεν μπορεί να εξαλειφθεί με τη βοήθεια της νομισματικής επέκτασης και των κρατικών δαπανών.
Αντίθετα, οι χαλαρές δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές θα αποδυναμώσουν τους πραγματικούς παραγωγούς πλούτου και θα αποδυναμώσουν την ικανότητά τους να παράγουν αγαθά και υπηρεσίες – θα αποδυναμώσουν την πραγματική ζήτηση. Επομένως, αυτό που απαιτείται για την αναζωογόνηση της οικονομίας δεν είναι η ενίσχυση της συνολικής ζήτησης, αλλά η σφράγιση όλων των κενών που επιτρέπουν τη δημιουργία χρημάτων από το πουθενά, και ο περιορισμός των κρατικών δαπανών.
Αυτό θα επιτρέψει στους πραγματικούς παραγωγούς πλούτου να αναζωογονήσουν την οικονομία, επιτρέποντάς τους να προχωρήσουν στην επιχειρηματική δραστηριότητα της δημιουργίας πλούτου.
Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ενισχύοντας την ικανότητα της οικονομίας να παράγει αγαθά και υπηρεσίες, ενισχύουμε έτσι στην πραγματικότητα τη λεγόμενη συνολική ζήτηση και προωθούμε την πραγματική οικονομική ανάπτυξη.
***
Βρίσκετε ενδιαφέροντα τα άρθρα στην «Ελεύθερη Αγορά»; Εκτιμάτε την προσπάθεια μας; Κάντε τώρα μια δωρεά 5 ευρώ και ενισχύστε μας.
- (James Mill, “On the Overproduction and Underconsumption Fallacies”. Edited by George Reisman, a publication of the Jefferson School of philosophy, Economics and Psychology – 2000)
