Η ηθική πρέπει πάντα να υπερτερεί έναντι του κρατικού νόμου, Η μέθοδος των lockdowns είναι από φιλελεύθερης σκοπιάς ανήθικη.
Του Lee Friday
Απόδοση στα Ελληνικά: Νίκος Μαρής
Στις 11 Μαΐου, αψηφώντας την κυβερνητική εντολή για το κλείσιμο των επιχειρήσεων, ο Elon Musk άνοιξε ξανά το εργοστάσιο αυτοκινήτων της Tesla στο Fremont της Καλιφόρνια, κάτι που προκάλεσε την αρνητική αντίδραση του Noah Feldman, καθηγητή νομικής στη Νομική Σχολή του Harvard:
«Αναμφισβήτητα, μπορούμε να φανταστούμε κάποιες περιπτώσεις όπου ένας νόμος είναι ηθικά άδικος, και όπου μια εταιρεία θα ήταν δικαιολογημένη να ενεργήσει σαν μεμονωμένο άτομο παραβιάζοντας το νόμο ως μια πράξη πολιτικής ανυπακοής, προκειμένου να τον αλλάξει. Όμως, το εκ νέου άνοιγμα ενός «κερδοσκοπικού» (sic) εργοστασίου – και η ενδεχόμενη έκθεση των εργαζομένων σε κίνδυνο – με μοναδικό σκοπό τη απόκτηση χρημάτων, δεν είναι μια κατάσταση όπου η ηθική θα πρέπει να αναιρεί τον νόμο.»
Η δήλωση του Feldman απαιτεί διευκρινήσεις, αλλά μπορώ να σκεφτώ μόνο δύο τρόπους για να την ερμηνεύσω:
- Το εκ νέου άνοιγμα του εργοστασίου είναι μια ηθική πράξη, αλλά η ηθική δεν πρέπει να αναιρέσει τον νόμο σε αυτήν τη συγκεκριμένη περίπτωση.
- Το εκ νέου άνοιγμα του εργοστασίου είναι μια ανήθικη πράξη, επειδή αψηφά τον ηθικό νόμο (ή διάταγμα) της κυβέρνησης.
Και στις δύο περιπτώσεις, ο Feldman ακούγεται συγκεχυμένος αναφορικά με την έννοια της ηθικής και/ή δεν μοιάζει να δεσμεύεται από την ιδέα ότι η ηθική πρέπει πάντα να υπερτερεί έναντι του νόμου.
Οι αρχές της ηθικής είναι διαισθητικές, όπως εξήγησε ο Frederic Bastiat στο δοκίμιο του «Ο νόμος»:
«Ο καθένας μας έχει ένα φυσικό δικαίωμα –δοσμένο από τον Θεό- να υπερασπίζεται το άτομό του, την ελευθερία του και την ιδιοκτησία του. Αυτά τα τρία στοιχεία είναι αναγκαία για τη ζωή και τη διατήρησή της…
Επομένως, η ουσία των συλλογικών δικαιωμάτων [ενν. η ουσία του κράτους] –ο λόγος της ύπαρξής τους, η νομιμότητά τους- βασίζεται στα ατομικά δικαιώματα. Και η κοινή εξουσία που προστατεύει αυτά τα συλλογικά δικαιώματα δεν μπορεί, λογικά, να έχει διαφορετικό σκοπό, διαφορετική αποστολή, από τις ατομικές εξουσίες που καλείται να υποκαταστήσει. Έτσι, επειδή κανένα άτομο δεν μπορεί να ασκήσει νόμιμα βία εναντίον άλλου ατόμου, ή κατά της ελευθερίας ή της ιδιοκτησίας του, έπεται –για τον ίδιο λόγο- ότι η κοινή εξουσία [ενν. το κράτος] δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί νόμιμα για να πλήξει ένα άτομο, την ελευθερία, ή την ιδιοκτησία ατόμων ή κοινωνικών τάξεων.
Γιατί μια τέτοια στρέβλωση της εξουσίας θα ήταν και στις δύο περιπτώσεις αντίθετη προς την ουσία της. Ποιος θα τολμούσε να πει ότι μας δόθηκε η εξουσία, όχι για να υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματά μας, αλλά για να εκμηδενίζουμε τα ίσα δικαιώματα των αδελφών μας; Και αν αυτό δεν ισχύει για κάθε μεμονωμένη εξουσία, που ενεργεί ανεξάρτητα, πώς μπορεί να ισχύει για τη συλλογική εξουσία, η οποία είναι απλώς η οργανωμένη ένωση μεμονωμένων εξουσιών;
Τίποτα, επομένως, δεν μπορεί να είναι πιο προφανές από το ακόλουθο: Ο νόμος είναι η οργάνωση του φυσικού δικαιώματος της νόμιμης άμυνας.»
Με άλλα λόγια, εφόσον εσείς και εγώ δεν έχουμε καμία νόμιμη εξουσία να κλείσουμε δια της βίας το εργοστάσιο αυτοκινήτων της Tesla, τότε ούτε η κυβέρνηση έχει μια τέτοια εξουσία. Η κυβέρνηση, ωστόσο, το έκανε παρ’ όλα ταύτα, πλήττοντας έτσι τα ίσα δικαιώματα των συνανθρώπων μας. Επομένως, οι ιδιοκτήτες, οι διευθυντές, και οι υπάλληλοι του εργοστασίου απλά διεκδικούσαν τα νόμιμα δικαιώματά τους όταν παράνομα άνοιξαν εκ νέου το εργοστάσιο. Δυστυχώς, οι νόμοι συχνά στερούνται ηθικής βάσης, όπως παρατήρησε ο Bastiat:
«Είναι τόσο μέσα στη φύση του νόμου η διαφύλαξη της δικαιοσύνης, που στη συνείδηση των ανθρώπων είναι ένα και το αυτό. Υπάρχει σε όλους μας μια ισχυρή προδιάθεση να θεωρούμε πως ό,τι είναι νόμιμο, είναι και δίκαιο. Αυτή η πίστη είναι τόσο δυνατή και τόσο διαδεδομένη, που παρέσυρε πολλούς στην πλάνη να θεωρούν κάποια πράγματα δίκαια μόνο και μόνο επειδή τα ορίζει ο νόμος.
Δυστυχώς, ο νόμος δεν περιορίστηκε διόλου στη δική του σφαίρα…. Έχει χρησιμοποιηθεί σε άμεση αντίθεση με τον πρέποντα σκοπό του… έχει χρησιμοποιηθεί για την εξάλειψη της δικαιοσύνης, που θα έπρεπε κανονικά να θεσπίζει… έχει θέσει τη συλλογική εξουσία στην υπηρεσία εκείνων που επιθυμούν να καταπατήσουν -δίχως δισταγμό και δίχως να διατρέξουν κίνδυνο- τα άτομα, την ελευθερία και την ιδιοκτησία των άλλων. Έχει μετατρέψει τη λεηλασία σε δικαίωμα, το οποίο μπορεί να προστατεύει, και την νόμιμη άμυνα σε έγκλημα, το οποίο μπορεί να τιμωρεί.»
Ας εξετάσουμε ένα από τα επιχειρήματα του παρέθεσε Bastiat. Τι θα συνέβαινε αν μετά το άνοιγμα του εργοστασίου της Tesla είχε ακολουθήσει μια προσπάθεια της κυβέρνησης να το κλείσει βίαια, καταπατώντας έτσι «τα ίσα δικαιώματα των συνανθρώπων μας» για ακόμη μια φορά; Και τι θα γινόταν εάν οι ιδιοκτήτες, οι διευθυντές και οι υπάλληλοι της Tesla, ή οι εργαζόμενοι της ασφάλειάς τους, είχαν αντισταθεί βίαια στην κυβέρνηση; Σε αυτήν την περίπτωση, και οι δύο πλευρές χρησιμοποιούν βία, αλλά μόνο ο όμιλος Tesla θα μπορούσε δίκαια να αξιώσει πως έχει την ηθική με το μέρος του, επειδή οι εκπρόσωποί του δεν θα είχαν κάνει τίποτα περισσότερο από το να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, την ελευθερία τους, και την περιουσία τους ενάντια στην κυβερνητική επιθετικότητα – με άλλα λόγια, θα είχαν εμπλακεί σε νόμιμη άμυνα.
-
Δείτε σχετικά: Η επιθετική βία και η ανηθικότητα της καραντίνας
Ωστόσο, σύμφωνα με την παρατήρηση του Bastiat ότι «ο νόμος μετατρέπει τη νόμιμη άμυνα σε έγκλημα, το οποίο μπορεί να τιμωρεί», η κυβέρνηση θα απαιτούσε από τη νομική εξουσία να χρησιμοποιήσει επιθετική βία για να τιμωρήσει αυτούς τους κακούς εγκληματίες της Tesla. Και ο Feldman πιθανότατα θα είχε υποστηρίξει την επιθετικότητα της κυβέρνησης1 επειδή, σύμφωνα με τον ίδιο, ανοίγοντας ξανά το εργοστάσιό της η Tesla «εκθέτει σε πιθανό κίνδυνο τους εργαζόμενους».
Ωστόσο, ο Feldman επιρρίπτει την ευθύνη στην λάθος πλευρά. Κανένας από τους ιδιοκτήτες ή τους διαχειριστές της Tesla δεν υποχρεώνει κανέναν εργαζόμενο να επιστρέψει στη δουλειά του. Κάθε εργαζόμενος έχει το δικαίωμα να λάβει υπ’ όψη τις διασφαλίσεις που έχει -ή δεν έχει- εφαρμόσει η Tesla, και να αποφασίσει σχετικά με την επιστροφή στην εργασία του με βάση την υποκειμενική εκτίμησή του για τον πιθανό κίνδυνο.
Παρά τη σοφιστεία του Feldman, όσοι αποφασίζουν να επιστρέψουν στη δουλειά τους, αναγνωρίζουν και αποδέχονται τον κίνδυνο πιθανής έκθεσης στον ιό, ή σε οποιαδήποτε άλλα πιθανά ατυχήματα αντιμετωπίζουμε όλοι μας καθημερινά. Για παράδειγμα, όταν περπατάμε, όταν κάνουμε ποδήλατο ή όταν οδηγούμε προς τον χώρο εργασίας μας, ή προς οπουδήποτε αλλού, σε κάθε περίπτωση αναγνωρίζουμε και αποδεχόμαστε τον πιθανό κίνδυνο αντιμετώπισης απρόσεκτων, άπειρων οδηγών, καθώς και κακών οδικών συνθηκών και κακών καιρικών συνθηκών, τα οποία γνωρίζουμε ότι έχουν σαν αποτέλεσμα εκατομμύρια θανάτους και σοβαρούς τραυματισμούς κάθε χρόνο .
Το να αρνηθούμε στους εργαζόμενους το δικαίωμα να αποφασίζουν για λογαριασμό τους ισοδυναμεί με το να «εκμηδενίζουμε τα ίσα δικαιώματα των συνανθρώπων μας». Κάτι τέτοιο είναι ανήθικο, και η ηθική πρέπει πάντα να υπερτερεί έναντι του νόμου. Η ιδέα ότι πρέπει να κάνουμε εξαιρέσεις σε αυτόν τον κανόνα είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, όπως μας προειδοποίησε ο Bastiat:
«Όταν ο νόμος και η ηθική έρχονται σε αντίθεση μεταξύ τους, ο πολίτης βρίσκεται αντιμέτωπος με το σκληρό δίλημμα είτε να απολέσει την ηθική του συγκρότηση, είτε να απολέσει τον σεβασμό του για το νόμο – δύο κακά ίσου μεγέθους, μεταξύ των οποίων θα ήταν δύσκολο να επιλέξει».
Ο καθηγητής Feldman μπορεί να είναι ειδήμων της νομικής επιστήμης, αλλά φαίνεται πως δεν διαθέτει την ικανότητα να εντοπίζει με συνεπή μέθοδο την αδικία εφαρμόζοντας ηθικές αρχές – και οι αρχές, εξ ορισμού, δεν επιδέχονται συμβιβασμούς. Η ηθική αδικία είναι και νομική αδικία, τελεία και παύλα.
***
Μετά από μια 23ετή καριέρα στον χρηματοοικονομικό κλάδο του Καναδά, o Lee Friday έχει περάσει πολλά χρόνια μελετώντας τα οικονομικά, την πολιτική και τα κοινωνικά θέματα. Διαχειρίζεται έναν ιστότοπο ειδήσεων στο www.LondonNews1.com
To άρθρο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Ludwig von Mises
Βρίσκετε ενδιαφέροντα τα άρθρα στην «Ελεύθερη Αγορά»; Εκτιμάτε την προσπάθεια μας; Κάντε τώρα μια δωρεά 5 ευρώ και ενισχύστε μας.
Σημείωση:
- Σε μια άλλη πρόσφατη στήλη με τίτλο «Wisconsin Lockdown Ruling Shows Right Wing’s Paranoia», ο Feldman έγραψε:«οι περιορισμοί στην ελευθερία πρέπει να εξυπηρετούν ένα επιτακτικό κρατικό συμφέρον και πρέπει να είναι στενά προσαρμοσμένοι στην επίτευξη αυτού του συμφέροντος. Η καταπολέμηση μιας συνεχιζόμενης πανδημίας είναι εξίσου επιτακτική με τα κρατικά συμφέροντα.»
