Το να είσαι αναρχοκαπιταλιστής, σημαίνει να είσαι ενάντια στην εκκίνηση επιθετικότητας. Είναι πια καιρός για τους φιλελεύθερους να πάρουν ξεκάθαρη θέση.
Του Stephan Kinsella
Απόδοση στα Ελληνικά: Νίκος Μαρής
Το άρθρο Τι είναι αναρχία; του Butler Shaffer στο LRC ξεκίνησε μια συζήτηση στο blog Reason και με ενέπνευσε να διατυπώσω μερικές ιδέες που είχα επίσης στο ίδιο μήκος κύματος.
Οι συμβατικοί φιλελεύθεροι αντίπαλοι της φιλελεύθερης αναρχίας (αναρχοκαπιταλισμού) επιτίθενται σε έναν αχυράνθρωπο. Τα επιχειρήματά τους είναι συνήθως ωφελιμιστικού (utilitarian) χαρακτήρα και συνοψίζονται στο «ναι, αλλά η αναρχία δεν θα λειτουργήσει» ή το «χρειαζόμαστε τις υπηρεσίες που παρέχονται από το κράτος». Αυτές όμως οι επιθέσεις είναι προϊόν σύγχυσης στην καλύτερη περίπτωση, αν όχι απερίσκεπτες. Το να είσαι αναρχικός δεν σημαίνει ότι πιστεύεις ότι η αναρχία θα «λειτουργήσει» – ό,τι σημαίνει αυτό. Ούτε πως προβλέπεις ότι θα επιτευχθεί, ή ότι μπορεί να επιτευχθεί. Είναι πιθανό να είσαι ένας απαισιόδοξος αναρχικός. Το να είσαι φιλελεύθερος αναρχικός σημαίνει μόνο ότι πιστεύεις πως η επιθετικότητα δεν είναι δικαιολογημένη και ότι τα κράτη χρησιμοποιούν αναπόφευκτα βία. Και, επομένως, ότι τα κράτη, και η επιθετικότητα που αναπόφευκτα χρησιμοποιούν, δεν δικαιολογούνται. Είναι πολύ απλό, πραγματικά. Είναι μια ηθική άποψη, οπότε δεν αποτελεί έκπληξη ότι μπερδεύει τους οπαδούς του ωφελιμισμού.
Κατά συνέπεια, οποιοσδήποτε που δεν είναι αναρχικός πρέπει να ισχυριστεί είτε: (α) ότι η επιθετικότητα είναι δικαιολογημένη, ή (β) ότι οι τα κράτη (στην περίπτωση των συμβατικών φιλελεύθερων, τα περιορισμένου εύρους κράτη) δεν χρησιμοποιούν κατ ‘ανάγκη επιθετικότητα.
Η πρόταση (β) είναι προφανώς ψευδής. Τα κράτη πάντα φορολογούν τους πολίτες τους, κάτι που αποτελεί μια μορφή επιθετικότητας. Πάντα απαγορεύουν τους ανταγωνιστικούς οργανισμούς προστασίας και εθνικής άμυνας, κάτι που ισοδυναμεί επίσης με επιθετικότητα. Για να μην αναφέρουμε τους αναρίθμητους νόμους για «εγκλήματα» χωρίς θύματα, που αναπόφευκτα, και χωρίς καμία ιστορική εξαίρεση, επιβάλλουν στον πληθυσμό. Το γιατί οι οπαδοί ενός λιτού, αυστηρά περιορισμένου κράτους (ελαχισταρχικοί) πιστεύουν ότι η ελαχισταρχία είναι εφικτή, αποτελεί μυστήριο .
Όσο για το (α), οι σοσιαλιστές και οι εγκληματίες πιστεύουν επίσης ότι η επιθετικότητα είναι δικαιολογημένη. Αυτό φυσικά δεν την κάνει δικαιολογημένη. Εγκληματίες, σοσιαλιστές και αντι-αναρχικοί δεν έχουν ακόμη αποδείξει πώς δικαιολογείται η επιθετικότητα – η εκκίνηση βίας εναντίον αθώων θυμάτων. Καμία έκπληξη, δεν είναι δυνατό να αποδειχτεί αυτό. Οι εγκληματίες πάντως δεν αισθάνονται υποχρεωμένοι να δικαιολογήσουν την επιθετικότητα. Γιατί αισθάνονται οι απολογητές του κράτους υποχρεωμένοι να το κάνουν;
Η συντηρητική και η ελαχισταρχική κριτική του αναρχοκαπιταλισμού, στη βάση ότι δεν θα «λειτουργήσει» ή ότι δεν είναι «πρακτική», αποτελεί απλά μια σύγχυση. Οι αναρχικοί δεν προβλέπουν απαραιτήτως ότι η αναρχία θα επιτευχθεί – εγώ προσωπικά δεν το ελπίζω. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η ύπαρξη των κρατών είναι δικαιολογημένη.
Εξετάστε μια αναλογία. Συντηρητικοί και συμβατικοί φιλελεύθεροι, όλοι συμφωνούν ότι το ιδιωτικό έγκλημα (η δολοφονία, η ληστεία, ο βιασμός) είναι αδικαιολόγητο και ότι «δεν πρέπει» να συμβαίνει. Ωστόσο, ανεξάρτητα από το πόσο καλοί μπορούν να γίνουν οι περισσότεροι άνθρωποι, θα υπάρχει πάντα τουλάχιστον ένα μικρό ποσοστό που θα καταφύγει στο έγκλημα. Το έγκλημα δεν θα μας εγκαταλείψει ποτέ. Ωστόσο, εξακολουθούμε να καταδικάζουμε το έγκλημα και προσπαθούμε να το μειώσουμε.
Είναι λογικά εφικτό κάποτε να πάψει να υπάρχει έγκλημα; Σίγουρα. Ο καθένας θα μπορούσε εθελοντικά να επιλέξει να σεβαστεί τα δικαιώματα των άλλων. Τότε δεν θα υπήρχε έγκλημα. Είναι εύκολο να το φανταστεί κανείς. Ωστόσο, δεδομένης της εμπειρίας μας από την ανθρώπινη φύση και τις ανθρώπινες σχέσεις, είναι ασφαλές να πούμε ότι το έγκλημα θα υπάρχει πάντα. Ωστόσο, εξακολουθούμε να θεωρούμε το έγκλημα ως κάτι κακό και αδικαιολόγητο, εν όψει της αναπόφευκτης επανάληψής του. Επομένως, στον ισχυρισμό μου ότι το έγκλημα είναι ανήθικο, θα ήταν απλώς ανόητο και/ή αφελές να απαντήσεις κανείς, «αυτή όμως η άποψη δεν είναι πρακτική», ή «αυτό όμως δεν θα λειτουργήσει, αφού θα υπάρχει πάντα έγκλημα». Το γεγονός ότι θα υπάρχει πάντα έγκλημα – ότι δεν θα σέβονται οικειοθελώς όλοι τα δικαιώματα των άλλων – δεν σημαίνει ότι είναι «ανέφικτο» να αντιταχθούμε σ’ αυτό, ούτε σημαίνει ότι το έγκλημα είναι δικαιολογημένο. Δεν σημαίνει ότι υπάρχει κάποιο «σφάλμα» στην πρόταση ότι το έγκλημα δεν είναι κάτι σωστό.
Ομοίως, στον ισχυρισμό μου ότι το κράτος και η επιθετικότητά του είναι αδικαιολόγητα, θα αποτελέσει αφέλεια ή πλάνη να απαντήσει κάποιος ότι «η αναρχία δεν θα λειτουργήσει» ή ότι «δεν είναι πρακτική» ή ότι «είναι απίθανο να συμβεί ποτέ». Η άποψη ότι το κράτος δεν δικαιολογείται είναι μια κανονιστική ή ηθική θέση. Το γεγονός ότι αρκετοί άνθρωποι δεν είναι πρόθυμοι να σεβαστούν τα δικαιώματα των γειτόνων τους ώστε να επιτρέψουν την αναρχία, δηλαδή, το γεγονός ότι αρκετοί άνθρωποι υποστηρίζουν (λανθασμένα) τη νομιμότητα του κράτους επιτρέποντας έτσι την ύπαρξή του, δεν σημαίνει ότι το κράτος και η επιθετικότητά του είναι δικαιολογημένα.
Άλλες ωφελιμιστικές απαντήσεις όπως «χρειαζόμαστε όμως ένα κράτος», δεν έρχονται σε αντίθεση με τον ισχυρισμό ότι τα κράτη χρησιμοποιούν επιθετικότητα και ότι η επιθετικότητα είναι αδικαιολόγητη. Σημαίνουν απλά ότι ο απολογητής του κράτους δεν ενοχλείται από την εκκίνηση βίας εναντίον αθώων θυμάτων – δηλαδή ότι συμμερίζεται την εγκληματική/σοσιαλιστική νοοτροπία. Ο ιδιώτης εγκληματίας πιστεύει ότι η δική του ανάγκη είναι το μόνο που έχει σημασία. Είναι πρόθυμος να μεταχειριστεί βία για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του, κι ας πάει στο διάολο το σωστό και το λάθος. Ο συνήγορος του κράτους πιστεύει ότι η άποψή του ότι «χρειαζόμαστε» κάποιες υπηρεσίες δικαιολογεί την διάπραξη ή την παράβλεψη της βίας εναντίον αθώων ατόμων. Είναι τόσο απλό. Ό,τι κι αν είναι αυτό το επιχείρημα, δεν είναι φιλελεύθερο. Δεν αντιτίθεται στην επιθετικότητα. Είναι υπέρ κάποιου άλλου πράγματος- του να βεβαιωθούμε ότι πληρούνται ορισμένες δημόσιες «ανάγκες», παρά το κόστος- αλλά όχι υπέρ της ειρήνης και της συνεργασίας. Ο εγκληματίας, ο γκάνγκστερ, ο σοσιαλιστής, ο συνήγορος της κρατικής πρόνοιας, και ο ελαχισταρχικός ακόμη, έχουν όλοι το εξής κοινό: είναι πρόθυμοι να συγχωρήσουν την ωμή επιθετικότητα, για κάποιο λόγο. Οι λεπτομέρειες ποικίλλουν, αλλά το αποτέλεσμα είναι το ίδιο – αθώοι άνθρωποι ποδοπατούνται. Μερικοί έχουν το στομάχι να το αντέξουν. Άλλοι είναι πιο πολιτισμένοι – πιο φιλελεύθεροι, θα μπορούσε κανείς να πει – και προτιμούν την ειρήνη από την βίαιη πάλη.
Καθώς υπάρχουν εγκληματίες και σοσιαλιστές ανάμεσά μας, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι υπάρχει ένας βαθμός εγκληματικής σκέψης στους περισσότερους ανθρώπους. Σε τελική ανάλυση, το κράτος βασίζεται στη σιωπηρή συγκατάθεση των μαζών, οι οποίοι έχουν αποδεχθεί εσφαλμένα την ιδέα ότι τα κράτη είναι νόμιμα. Αλλά τίποτε από αυτά δεν σημαίνει ότι είναι δικαιολογημένες οι εγκληματικές οργανώσεις που οι μάζες συγχωρούν.
Ήρθε η ώρα για τους φιλελεύθερους να πάρουν θέση. Είστε υπέρ της επιθετικότητας ή εναντίον της;
***
O Stephan Kinsella είναι αναρχοκαπιταλιστής και ασκεί τη δικηγορία στο Houston του Texas. Είναι διευθυντής του Center for the Study of Innovative Freedom και συντάκτης των Libertarian Papers.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο LRC.com
