Είναι σαφές ότι εξυπηρετεί τα συμφέροντα των πολιτικών και των γραφειοκρατών να δημιουργούν, να επιβάλλουν και να συντηρούν κουλτούρα εξάρτησης από την κρατική κοινωνική πρόνοια.
Του Ευθύμη Μαραμή
Αναμφισβήτητα, ένα σημαντικό θέμα που ανέκυψε με την περίπτωση των επιδομάτων Αντωνοπούλου, είναι η «ηθική». Στον κρατισμό, οι άνθρωποι είναι έρμαια της ηθικής κλίμακας κάθε ατόμου το οποίο κατέχει θέσεις εξουσίας. Δεν υπάρχει μηχανισμός αξιολόγησης, αλλά ούτε και προστασίας του καταναλωτή, πέραν της επίκλησης στο «φιλότιμο» του εκάστοτε γραφειοκράτη κυβερνητικού αξιωματούχου.
Αντίθετα, στην αγορά, υπάρχει η ελεύθερη επιλογή για το που θα διαθέσουμε τα εισοδήματα μας. Μας είναι αδιάφορη η ηθική του ιδιώτη επιχειρηματία. Αν κλέβει τους πελάτες του, αν παρέχει κακής ποιότητας η ακριβά προϊόντα, αν δεν μας αρέσει η φάτσα του, τον απορρίπτουμε στην δημοκρατία της αγοράς και βγαίνει εκτός επιχειρήσεων.
Στην περίπτωση του κρατικού εξαναγκασμού, ωστόσο, δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να προστατέψουμε τα εισοδήματα μας. Μας τα αποσπούν με το πιστόλι στον κρόταφο, για να λαμβάνει επιδόματα η κ. Αντωνοπούλου, για να παίρνει μίζες το δημόσιο, εργολαβίες η novartis και επιδόματα κοινωνικού τουρισμού η Σούλα από τα Σούρμενα.
Το πρόβλημα είναι εγγενές στα κρατιστικά συστήματα
Για την απόκτηση των εσόδων (φόρων) της κρατικής πρόνοιας, χρησιμοποιείται εξαναγκασμός. Το γεγονός αυτό καθιστά από μόνο του τις κυβερνητικές γραφειοκρατικές υπηρεσίες σε κύριους δικαιούχους αυτών των προγραμμάτων και, ως εκ τούτου, έχουν ιδιαίτερα κίνητρα να διατηρήσουν διαρκή τεχνητή ζήτηση για αυτά τα προγράμματα. Είναι σαφές ότι εξυπηρετεί τα συμφέροντα των πολιτικών και των γραφειοκρατών να δημιουργούν, να επιβάλλουν και να συντηρούν κουλτούρα εξάρτησης από την κρατική κοινωνική πρόνοια. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί η βιομηχανία μαϊμού τυφλών που λειτουργούσε στην Ζάκυνθο. Είναι εξαιρετικά δε πιθανό πως αυτού του είδους τα γεγονότα, δεν αποτελούν εξαίρεση αλλά κανόνα στην κρατική πρόνοια.
Η ιδιωτική φιλανθρωπία θα είναι πιο αποτελεσματική από την κρατική κοινωνική πρόνοια, επειδή οι ιδιώτες που θα συνεισφέρουν τα δικά τους χρήματα, θα έχουν ιδιαίτερα κίνητρα να εντοπίσουν τις πραγματικές ανάγκες, ασθένειες και προβλήματα των παραληπτών. Σε τοπικό επίπεδο, είναι εύκολο να παρακολουθούνται οι παραλήπτες βοήθειας ώστε να βεβαιώνεται ότι καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να ανεξαρτητοποιηθούν από αυτή τη βοήθεια, όταν αυτό είναι δυνατό. Πολύ σημαντικό ρόλο σε ένα τέτοιο δίκτυο, θα μπορούσε να αναλάβει η ορθόδοξη εκκλησία της Ελλάδας για παράδειγμα.
Αντίθετα, οι συγκεντρωτικές κυβερνητικές γραφειοκρατικές υπηρεσίες είναι απρόσωπες από τη φύση τους. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι κρατικοί υπάλληλοι στερούνται ευαισθησίας. Σημαίνει ότι ασχολούνται με αμέτρητους αποδέκτες τέτοιας βοήθειας που δεν τους γνωρίζουν προσωπικά, και ίσως απαγορεύεται κιόλας να το πράξουν. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δίνουν τα χρήματα κάποιου άλλου, τα κίνητρα για τον προσδιορισμό/εντοπισμό της πραγματικής ανάγκης, είναι πολύ αδύναμα.
Ιδιωτικοποίηση
Αν συνεκτιμήσουμε και την εγγενή φύση της εξαπάτησης, της διαπλοκής και της τεχνητής ζήτησης που παράγει αυτό το σύστημα, όπως προαναφέρθηκε, έχουμε μια βόμβα στα θεμέλια της κοινωνίας. Οι απατεώνες και οι μαϊμού δικαιούχοι, είναι ένας σημαντικός άξονας κίνησης του σύγχρονου κρατικού συστήματος πρόνοιας, κάτι το οποίο μπορεί να εξαλειφθεί αν αναλάβει τον τομέα αυτό η ιδιωτική πρωτοβουλία.
Όπως εξηγεί και ο George Maggs σε σχετικό άρθρο:
«Στην πραγματικότητα, εάν η αλληλεγγύη έχει οποιαδήποτε ηθική δύναμη, αυτή δεν μπορεί να προκύψει με καταναγκασμό. Η φορολογία μειώνει την ικανότητά μας να εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας προς τους άλλους, μειώνοντας τις ελευθερίες μας. Οι κρατικές δαπάνες μας καθιστούν λιγότερο συνεπείς στις κοινωνικές ευθύνες μας, λιγότερο πρόθυμους, αλλά και λιγότερο ικανούς, να προσφέρουμε σε φιλανθρωπικούς σκοπούς. Ως εκ τούτου, η αλληλεγγύη και η φορολογία αποτελούν ασύμβατες μεταξύ τους έννοιες. Ωστόσο, υπό τον κρατισμό, η έννοια της αλληλεγγύης μεταμορφώνεται εντελώς από μια αμοιβαία επωφελής, εθελοντική αλληλεξάρτηση, σε μια υποχρεωτική και απολυταρχική εξάρτηση από την κυβέρνηση. Επιβάλλεται διεστραμμένα από όσους κατέχουν εξουσία, οι οποίοι παίρνουν αποφάσεις για λογαριασμό μας.»
Η κοινωνική πρόνοια πρέπει να αποκρατικοποιηθεί. Είναι πολύ σοβαρός τομέας, ώστε να αφεθεί στα μακριά, διεφθαρμένα και ανίκανα χέρια του κράτους.
***
