Ενάντια στους νεοφιλελεύθερους: ο τελευταίος ιππότης του φιλελευθερισμού

Ο Ludwig von Mises θεωρούσε τους παρεμβατιστές νεοφιλελεύθερους ανάλογους των σοσιαλιστών, απέναντι στους οποίους είχε σταθεί όλη του τη ζωή.

Του Jörg Guido Hülsmann

Απόδοση στα Ελληνικά: Ευθύμης Μαραμής

Η εσωτερική διαμάχη στη Mont Pèlerin Society

Η λέσχη της Mont Pèlerin society ξεκίνησε ως ένα «οικουμενικό» εγχείρημα, συγκεντρώνοντας φιλελεύθερους της κλασσικής παράδοσης και νεοφιλελεύθερους, οι οποίοι υιοθετούσαν κρατιστικά-παρεμβατικά σχέδια σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Από την αρχή, ο von Mises ήταν σκεπτικιστικός σχετικά με αυτό το οικουμενικό concept, αλλά για τα πρώτα πέντε ή έξι χρόνια οι ανησυχίες του φάνηκαν να μην δικαιολογούνται, παρόλο που η οργάνωση όλων των δραστηριοτήτων της Mont Pèlerin βρισκόταν στα χέρια ενός αφοσιωμένου νεοφιλελεύθερου: του Albert Hunold από την Ελβετία, τον οποίο ο von Mises είχε συναντήσει για πρώτη φορά στη συνάντηση Verein für Sozialpolitik το 1928 στη Ζυρίχη.

Όντας θαυμαστής του βιβλίου του Hayek Road to Serfdom, Ο Hunold ήταν μεταξύ εκείνων που ενθάρρυναν τον Hayek να συγκαλέσει την συνάντηση για την ίδρυση της Mont Pèlerin society και είχε επίσης συγκεντρώσει σημαντικά κεφάλαια για την εκδήλωση. Σε αυτή τη συνάντηση, ο φιλόδοξος Hunold εκλέχτηκε γραμματέας της λέσχης, αλλά μετά από λίγα χρόνια δεν ήταν πλέον ικανοποιημένος με τη θέση του υπό τον Hayek. Ο μακροπρόθεσμος στόχος του ήταν να γίνει πρόεδρος της Mont Pèlerin. Η στρατηγική του ήταν να καταστήσει τον εαυτό του αναντικατάστατο. Ασχολήθηκε με τις μικρότερες λεπτομέρειες της οργάνωσης και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950 άρχισε να χειρίζεται την αλληλογραφία χωρίς να συμβουλεύεται τον Hayek, ο οποίος αγανακτούσε για αυτές τις αυθαιρεσίες από έναν άνθρωπο τον οποίο δεν συμπαθούσε εξ αρχής. Μετά το 1956, η διαμάχη μεταξύ των δύο ανδρών εντάθηκε περισσότερο και τελικά κατέληξε σε σύγκρουση που έφερε τη λέσχη στα πρόθυρα της διάλυσης.

Στα πρώτα χρόνια, αυτή η σύγκρουση ήταν ελάχιστα αντιληπτή. Με την υποστήριξη του Hunold και άλλων, οι νεοφιλελεύθεροι αύξησαν σταθερά τον αριθμό τους, αλλά δεν κυριαρχούσαν στη λέσχη. Ο κύριος λόγος ήταν, πιθανώς, ότι παρόλο που ο Hunold είχε οικονομική υποστήριξη από την ελβετική επιχειρηματική κοινότητα, δεν μπορούσε να συγκεντρώσει ποσά ανάλογα με αυτά που προέρχονταν από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Ο Hayek, ο von Mises και ορισμένοι άλλοι κλασσικοί φιλελεύθεροι είχαν την κύρια επιρροή στην επιλογή των θεμάτων προς συζήτηση. Από τη μία, αυτό οφειλόταν στην επιστημονική τους καθαρότητα. Από την άλλη, απολάμβαναν σημαντική οικονομική υποστήριξη από το Volker fund και από άτομα όπως οι Nymeyer, Grede και Crane. Τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 1953, το Volker fund κατέβαλε τα τέλη συνδρομών και συχνά κάλυπτε επίσης τις ταξιδιωτικές δαπάνες, σχεδόν για όλα τα εκτός των ΗΠΑ μέλη της λέσχης Mont Pèlerin.¹

Επιπλέον, το Volker Fund ήταν πρόθυμο να ικανοποιήσει τις επιθυμίες του von Mises (και μάλλον και τις επιθυμίες του Hayek), όταν επρόκειτο να στηρίξει οικονομικά την παρουσία ορισμένων μελών στις συναντήσεις. Για παράδειγμα, όταν ο von Mises δήλωσε ότι δεν θα συμμετάσχει στη σύσκεψη του 1954 στη Βενετία, το Volker fund του ζήτησε, λόγω της ανεπαρκούς γαλλικής και βρετανικής συμμετοχής, να επιλέξει τους παραλήπτες της χρηματοδότησης από τις εν λόγω χώρες ανάλογα με τη σχετική βαρύτητα τους.² Στο τέλος αυτής της πρώτης φάσης της ιστορίας της Mont Pèlerin society, η ηγεσία γύρω από τον Hayek αποτελούταν από πολύ πιο ριζοσπαστικούς φιλελεύθερους (libertarians) από ο, τι ήταν τα περισσότερα τακτικά μέλη της λέσχης – ειδικά τα μέλη από την Ευρώπη.

Από τους άλλους συμμετέχοντες, που δεν γνώριζαν ότι είχε λάβει την πρόσκλησή του μέσω του von Mises, άκουγε επιφυλάξεις σχετικά με «την παλιά φρουρά (von Mises, Hayek κλπ)» που μερικές φορές ονομάζονταν «παλαιοί συντηρητικοί».

Να φορολογηθούν οι πλούσιοι

Ο νεαρός καθηγητής από το Λουξεμβούργο κρατούσε σημειώσεις και συζητούσε τα κρατιστικά-παρεμβατικά σχέδια διαφόρων μελών που δεν ήταν μέλη της «παλιάς φρουράς». Ο John van Sickle πρότεινε τη φορολόγηση των πλούσιων κληρονόμων, ο Wilhelm Röpke επιθυμούσε επιδοτήσεις για τους ιδιοκτήτες σπιτιών και ο Otto Veit υποστήριζε ότι η βαριά φορολογία δεν θα αποτρέψει τους επιχειρηματίες από το να εργαστούν.⁶ Ο Ludwig Erhard, προερχόμενος από την πρόσφατη νίκη του κόμματός του στις εκλογές του 1953 στη Γερμανία, μίλησε επίσης στη συνάντηση.

Οι αναφορές του Hamilius έδωσαν έμφαση στην αλλαγή των σχετικών τάσεων εντός της Mont Pèlerin society, οι οποίες προέκυψαν από την εμφανή επιτυχία των νεοφιλελεύθερων πολιτικών του Ludwig Erhard στη Γερμανία, του λεγόμενου Wirtschaftswunder ή οικονομικό θαύμα της Γερμανίας. Για τους σοσιαλιστές και τους σοσιαλδημοκράτες που κυριαρχούσαν εκείνον τον καιρό στη σφαίρα των οικονομικών αντιλήψεων,  ήταν πραγματικά ένα θαύμα το ότι η κατάργηση των ελέγχων των τιμών και η μετάβαση από μια κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία σε μια κατεύθυνση οικονομίας της αγοράς, θα μπορούσε να αποφέρει τόσο σημαντικά οικονομικά οφέλη. Για τους πιστούς κλασσικούς φιλελεύθερους, όπως ο von Mises, δεν υφίστατο κανένα θαύμα.

Αλλά η επιτυχία του Erhard ήταν προβληματική, επειδή παρείχε αδικαιολόγητα διαπιστευτήρια στη φιλοσοφία του περί «τρίτου δρόμου». Αυτό ίσχυε και για τους στενότερους συμβούλους του, τον υφυπουργό εσωτερικών Müller-Armack και τους καθηγητές Wilhelm Röpke (Γενεύη), Alexander Rüstow (Χαϊδελβέργη) και Walter Eucken (Φράιμπουργκ) οι οποίοι συχνά αναφέρονταν ως προασπιστές της «κοινωνικής οικονομίας της αγοράς» ή ως ηγέτες της «οικονομικής σχολής των Ordoliberals». Με λίγα λόγια, η επιτυχία των αρχικών κλασσικών-φιλελεύθερων πολιτικών του Erhard, χρησιμοποιήθηκε για να δικαιολογήσει τις μεταγενέστερες παρεμβατικές πολιτικές, ειδικότερα, τους νόμους κατά του ανταγωνισμού (που βαφτίστηκαν αντιμονοπωλιακοί νόμοι) και τον πληθωρισμό.

Ακόμη και πριν από τον πόλεμο, ο von Mises δεν είχε και την καλύτερη γνώμη για τους περισσότερους Γερμανούς οικονομολόγους. Μετά την αποδημία του στις ΗΠΑ, είχε αποφύγει οποιαδήποτε στενή σχέση μαζί τους. Αναγνώρισε τα επιτεύγματα του Erhard παρέχοντας μία μνεία προς τιμήν του, αλλά αρνήθηκε να γράψει κάτι στο νέο στάνταρ λεξικό της κοινωνικής επιστήμης, το Handwörterbuch der Sozialwissenschaften. Μόνο μετά από έκκληση του Gottfried Haberler εκ μέρους των συντακτών, ο Mises συμφώνησε να γράψει ένα άρθρο για τον «Οικονομικό Φιλελευθερισμό», συμπλήρωμα στο άρθρο του Hayek για τον «Πολιτικό Φιλελευθερισμό».⁷ Και η προοπτική συνεργασίας με τη μοδάτη σχολή των «Ordο-liberals», είτε στη λέσχη της Mont Pèlerin society είτε αλλού, δεν τον ενθουσίαζε. Πίστευε ότι οι άνθρωποι της εν λόγω σχολής ήταν ελάχιστα καλύτεροι από τους σοσιαλιστές, ενάντια στους οποίους είχε σταθεί όλη του τη ζωή. Στην πραγματικότητα, τελικά τους αποκάλεσε «Ordo-interventionists» (ordo-παρεμβατιστές).⁸  Και οι συνάδελφοί του στη Νέα Υόρκη είχαν υιοθετήσει ουσιαστικά τις ίδιες απόψεις – αλλά χωρίς να εκφράσουν τον δισταγμό τους να θέσουν γραπτώς τέτοιες απόψεις, όπως έκανε ο von Mises.

Οι υποστηρικτές του Laissez-Faire στη Γερμανία

Υπήρχαν κλασσικοί φιλελεύθεροι στη Γερμανία που αντιτάχθηκαν στις παρεμβατικές υπερβολές του υπουργείου του Erhard και της Σχολής των Ordo-liberals. Οι ηγετικές προσωπικότητες αυτής της ομάδας που υποστήριζε το laissez-faire, ήταν οι Volkmar Muthesius και Hans Hellwig.⁹ Αλλά δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα περισσότερο από το να αγωνίζονται απλά έντιμα ως οπισθοφυλακή. Οι πόρτες στα πανεπιστήμια ήταν κλειστές για αυτούς και ο κύριος τρόπος δράσης τους ήταν το περιοδικό του Muthesius, στο οποίο ο von Mises έγραφε συχνά άρθρα. Σε μια επιστολή προς τον von Mises, ο Hellwig έγραψε:

Άνθρωποι όπως ο Erhard και ίσως ακόμη περισσότερο όπως ο καθηγητής Rüstow, δεν έχουν καμία σχέση με τον κλασσικό φιλελευθερισμό. Οι παλαιότεροι κλασσικοί φιλελεύθεροι δεν θα είχαν κανέναν ενδοιασμό να τους αποκαλέσουν σοσιαλδημοκράτες. Δεν θα τους αποκαλούσαν καν κοινωνικούς-φιλελεύθερους ή σοσιαλιστές της πολυθρόνας.¹⁰

Ο von Mises απάντησε:

Δεν έχω ψευδαισθήσεις για τον αληθινό χαρακτήρα των πολιτικών της «κοινωνικής οικονομίας της αγοράς». Ο δάσκαλος του Erhard, ο Franz Oppenheimer, διδάσκει περισσότερο ή λιγότερο τη γραμμή New Frontier που διδάσκουν οι σύμβουλοι του προέδρου Kennedy (Schlesinger, Galbraith, κλπ)¹¹

Αλλά εξαιτίας της σχεδόν απόλυτης άγνοιας ξένων γλωσσών, σημείωσε ο von Mises, το αμερικανικό κοινό είχε μια εξαιρετικά αναληθή αντίληψη για το ποιο ήταν το γερμανικό μοντέλο της «κοινωνικής αγοράς». Το μόνο ζήτημα της γερμανικής πολιτικής που περιλαμβανόταν στις συζητήσεις των Αμερικανών, ήταν η νομισματική πολιτική της γερμανικής κεντρικής τράπεζας, η οποία ήταν πολύ λιγότερο πληθωριστική από τις πολιτικές της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ. Έτσι, η κυβερνητική εξουσία στη Γερμανία θεωρήθηκε ως αφιερωμένη στις κλασσικές-φιλελεύθερες αρχές, όπως για παράδειγμα το υγιές χρήμα και το διεθνές εμπόριο.

Η επιτυχία του Erhard άλλαξε τη λέσχη της Mont Pèlerin, η οποία έκανε στροφή σε θέματα που o von Mises είχε τονίσει πως πρέπει να αποκλεισθούν – όπως η ανάγκη για το «αντιμονοπωλιακό δίκαιο» και οι πιθανές αρετές της πιστωτικής επέκτασης. Σε αμφότερα τα θέματα, ο von Mises ταυτιζόταν με τον Volkmar Muthesius, ο οποίος υποστήριζε ότι ο καλύτερος τρόπος για την καταπολέμηση των μονοπωλίων, ήταν η κατάργηση των πολιτικών και των κυβερνητικών θεσμών που ήταν και η αιτία δημιουργίας μονοπωλίων.

Μια ακόμα ευκαιρία για παρεμβατισμό

Ο von Mises ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικός απέναντι σε έναν ακόμη γύρο συζητήσεων περί αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας. Στα νιάτα του, είχε βιώσει την αντιμονοπωλιακή ανάδευση που είχε προκύψει στη δεκαετία του 1890. Την εποχή εκείνη, η συζήτηση προωθούταν έντονα από την ένωση Verein für Socialpolitik, η οποία αναζητούσε πάντα μια νέα δικαιολογία για περισσότερη κρατική παρεμβατικότητα. Επί δεκαετίες τώρα δεν είχε ακούσει νέα επιχειρήματα και από τις δύο πλευρές αυτής της αντιπαράθεσης και περίμενε ότι οποιαδήποτε συζήτηση στη λέσχη της Mont Pèlerin society θα στρεφόταν γρήγορα προς μια ατζέντα παρεμβατικότητας, αντί να ασχοληθεί με την κύρια αιτία των σημερινών μονοπωλιακών τιμών: τις τιμολογιακές πολιτικές της κυβέρνησης των ΗΠΑ για τα γεωργικά προϊόντα. Ίσως οφείλεται στην επιρροή του von Mises, ότι το θέμα δεν συζητήθηκε πριν από τη συνάντηση της Mont Pèlerin society του 1956 στο Βερολίνο, οπότε πολλοί Γερμανοί καθηγητές ζήτησαν από τον Hayek να θέσει το θέμα των μονοπωλίων στο πρόγραμμα. Το ζήτημα δεν μπορούσε πλέον να αποφευχθεί.¹²

Η συνάντηση επιβεβαίωσε πλήρως τους φόβους του von Mises.¹³  Αποδείχθηκε ότι ήταν η έναρξη μιας εσωτερικής διαμάχης που διήρκεσε πέντε χρόνια στην Mont Pèlerin society. Λίγους μήνες αργότερα, ο Hayek προσπάθησε να κινητοποιήσει τους συμμάχους του για να παραβρεθούν στην επόμενη συνάντηση στο Saint Moritz (1957), η οποία θεωρούσε ότι θα ήταν καθοριστική για το μέλλον της λέσχης, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.¹⁴ Οι προσωπικές εντάσεις μεταξύ του Hayek και του Hunold έγιναν προφανείς κατά το επόμενο έτος, κατά το οποίο για πρώτη φορά πραγματοποιήθηκε συνάντηση της Mont Pèlerin society στις Ηνωμένες Πολιτείες – στο Princeton.¹⁵

Μια από τις σπουδαιότερες δημόσιες εμφανίσεις του von Mises

Η συνάντηση του Princeton άφησε ωστόσο θετικές εντυπώσεις καθώς ο von Mises έδωσε εκεί μια από τις τελευταίες του διαλέξεις στην Mont Pèlerin society, με θέμα «ελευθερία και ιδιοκτησία». Το θέμα είχε προταθεί από τον Hayek, ο οποίος επιθυμούσε διακαώς να οργανώσει κάποιου είδους debate για θεμελιώδη ζητήματα μεταξύ των μελών της λέσχης. Όλες οι προηγούμενες προσπάθειές του είχαν καταλήξει σε φιάσκο, όπως παραδέχτηκε ο ίδιος. Η διάλεξη αναδείχτηκε ως μια από τις σπουδαιότερες δημόσιες εμφανίσεις του von Mises. Η ομιλία του μαγνητοφωνήθηκε και μαρτυρεί το μέγεθος των δυνάμεων του. Η έντυπη έκδοση της διάλεξης παραμένει μία από τις πιο περιεκτικές εκθέσεις για τον κλασικό φιλελευθερισμό.¹⁶

Κατά τη διάρκεια των επόμενων τριών ετών, η σύγκρουση μεταξύ του Hayek και του ανεξέλεγκτου γραμματέα του, παρέμενε κάτω από την επιφάνεια. Ο Hayek δεν μπορούσε να βρει ουσιαστική υποστήριξη για να απομακρύνει τον Hunold. Τα περισσότερα μέλη από τις ΗΠΑ ήταν με το μέρος του Hayek, αλλά φοβόταν ότι μια ανοιχτή σύγκρουση θα κατέστρεφε τη λέσχη. Κατέληξε σε τελική αναμέτρηση κατά τη συνάντηση του Kassel το 1960.¹⁷  Και ο Hayek και ο Hunold αποχώρησαν από τις θέσεις τους, αλλά ο Hunold έγινε αντιπρόεδρος της λέσχης και προκάλεσε ζημιά για λίγο περισσότερο. Η συνάντηση του 1961 προοριζόταν να είναι μια γιορτή για να εορταστούν τα ογδοηκοστά γενέθλια του von Mises, αλλά ο Hunold την μετέτρεψε σε μια ακόμη διαμάχη μεταξύ του νεοφιλελευθερισμού και του laissez-faire. Οι Ordo-liberals βρέθηκαν σύντομα στο παρασκήνιο για κάποιο διάστημα. Το κενό εξουσίας δεν επρόκειτο να καλυφθεί με libertarians της Αυστριακής Σχολής, αλλά με οικονομολόγους της σχολής του Σικάγο.

 

***

Το άρθρο αποτελεί απόσπασμα από το βιβλίο: Mises: The Last Knight of Liberalism.

Ο Jörg Guido Hülsmann είναι ανώτερος συνεργάτης του Ινστιτούτου Ludwig von Mises, όπου κατέχει την θέση Peterson-Luddy και ήταν διευθυντής έρευνας για το Mises Fellows από το 1999 ως το 2004. Είναι συγγραφέας των βιβλίων Mises: The Last Knight of Liberalism και The Ethics of Money Production . Διδάσκει στη Γαλλία, στο Université d’Angers.

Ενημερωθείτε εκτενέστερα για το έργο του Ludwig von Mises στη σχετική ενότητα της ιστοσελίδας μας κάνοντας κλικ εδώ 

Βρίσκετε ενδιαφέροντα τα άρθρα στην «Ελεύθερη Αγορά»; Εκτιμάτε την προσπάθεια μας; Κάντε τώρα μια δωρεά 5 ευρώ και ενισχύστε μας.

Donate to EleytheriAgora.gr
Donate
5€10€15€20€25€30€35€50€75€100€

 

Σημειώσεις:

1. Για τον κατάλογο των συνδρομών των μελών, βλ. επιστολή της 21ης ​​Δεκεμβρίου 1953 του Hazlitt στον von Mises. Αρχείο Grove City: Τα αρχεία της Mont Pèlerin society.
2. Ο von Mises επέλεξε τους Γάλλους οικονομολόγους: (1) Louis Baudin, (2) Daniel Villey, (3) François Trevoux, και (4) Bertrand de Jouvenel. Τους Βρετανούς: (1) Jewkes, (2) Plant, και (3) Dennison καθώς και τον Ιρλανδό Duncan. Βλ. επιστολή της 4ης Ιουνίου 1954 του von Mises στον Richard Cornuelle. Αρχείο του πανεπιστημίου του Grove City: αρχεία της Mont Pèlerin society. Ο von Mises δεν παρακολούθησε τη συνάντηση της Βενετίας επειδή έπρεπε να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στη χοληδόχο κύστη. Δύο χρόνια αργότερα, ενέκρινε τη χρηματοδότηση των Coase, Nutter, Alchian, Philbrook και Yeager. Βλ. επιστολή της 7ης Δεκεμβρίου 1956 του von Mises στον Luhnow. Αρχείο του πανεπιστημίου του Grove City: αρχεία της Mont Pèlerin society.
3. «Στην Mont Pèlerin society υπάρχουν συνολικά δύο ανταγωνιστικά στρατόπεδα: οι φιλελεύθεροι του Lessaiz-Faire και οι νεοφιλελεύθεροι … Όλοι το γνωρίζουν.» Albert Hunold, «How Mises Changed My Mind», The Mont Pèlerin Quarterly III, No.3 (Οκτώβριος 1961):17 
4. Επιστολή της 26ης Φεβρουαρίου 1952 του Hamilius στον von Mises. Αρχείο του Grove City: Αρχεία Hamilius. O Hamilius ήταν τότε 29 ετών. 
5. Επίσης πρότεινε προσκλήσεις για τους Fertig, Cortney και Nymeyer. Αυτοί οι τρεις άνδρες έγιναν δεκτοί ως νέα μέλη σε μια σύνοδο του Συμβουλίου του Hayek, Rappard, Jitta, von Mises και Hunold. Βλ. επιστολή της 26ης Ιουνίου 1953 του von Mises στον Hunold καθώς και το πρωτόκολλο της συνεδρίασης του Συμβουλίου της 9ης Σεπτεμβρίου 1953. Αρχείο Grove City: Τα αρχεία της Mont Pèlerin society.
6. Επιστολή της 11ης Οκτωβρίου 1953 του Hamilius στον von Mises. Αρχείο του Grove City: Αρχεία Hamilius.
7. Το έργο του τελικά δημοσιεύθηκε με τον τίτλο «market». Βλ. von Mises, «Markt,»  Handwörterbuch der Sozialwissenschaften (Stuttgart: Gustav Fischer, 1959), μέρος 27, σελ. 131-36. Παρέδωσε την εργασία πριν από τα τέλη Μαρτίου του 1955. Οι εκδότες «βελτίωσαν» το άρθρο του αφού έλαβαν από τον ίδιο τις σελίδες αποδείξεων. Βλ. Επιστολή της 15ης Ιανουαρίου 1960 του von Mises στον Hermann Bente,. Αρχείο Grove city: αρχείο «B». Μια μετάφραση αυτού του άρθρου από τον Edmund A. Gibson βρίσκεται στο αρχείο του Grove City: αρχείο «G». Δείτε επίσης την επιστολή του Haberler με ημερομηνία 19 Μαΐου 1953 στο Αρχείο του Grove City: αρχείο Haberler.
8. Επιστολή της 1ης Ιουνίου 1955 του von Mises στον Muthesius, Αρχείο του Grove City: Αρχεία Muthesius. Πρέπει να ειπωθεί, ωστόσο, ότι τους υποστήριζε όποτε μπορούσαν να βρεθούν κοινά σημεία. Έτσι, τον Ιούνιο του 1950, συνέστησε τη μετάφραση του εγχειριδίου του Röpke  Die Lehre von der Wirtschaft  στο πανεπιστήμιο του Chicago. Δείτε την αλληλογραφία στο αρχείο του Grove City: αρχεία Röpke.
9. O Muthesius, που βρισκόταν στη Φρανκφούρτη, διεύθυνε δύο επιτυχημένα περιοδικά: Zeitschrift für das gesamte Kreditwesen και Monatsblätter für freiheitliche Wirtschaftspolitik.
10. Επιστολή της 12ης Ιανουαρίου 1962 του Hellwig στον von Mises,. Αρχείο του Grove City: αρχείο Hellwig. Ο Hellwig είχε εκφράσει τέτοιες απόψεις σε δημοσιευμένα γραπτά από το 1955 και μετά. Σε ένα άρθρο στο περιοδικό του Muthesius, είχε υποστηρίξει ότι οι αντιμονοπωλιακές πολιτικές ήταν αντιπαραγωγικές και ότι οι υποστηρικτές τέτοιων πολιτικών – κυρίως οι Eucken, Miksch και Böhm – δεν μπορούσαν να ονομάζονται φιλελεύθεροι. Επιπλέον, επισήμανε χωρίς λεπτότητα ότι οι μονογραφίες του Böhm και του Miksch είχαν δημοσιευτεί στη ναζιστική εποχή και ότι μπορούσαν να δημοσιευθούν εκείνη τη εποχή, επειδή οι Ναζί δεν αντιλαμβανόταν τον νεοφιλελευθερισμό ως θεμελιώδη απειλή. Αντίθετα, αρκετοί από αυτούς υποστήριζαν την ιδέα πως η κυβέρνηση έπρεπε να αποτυπώνει την «τάξη» της στον ανταγωνισμό. Ο Hellwig ήξερε καλά τι έγραφε: ήταν δημοσιογράφος με έδρα το Βερολίνο κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών. Αλλά η χήρα του Walter Eucken, η Edith, καθώς και ο Wilhelm Röpke διαμαρτυρήθηκαν έντονα και επέκριναν τον Muthesius για τη δημοσίευση τέτοιων πολιτικά ανακριβών απόψεων. Ο von Mises υποστήριξε τον Muthesius. Βλ. αλληλογραφία του Μαΐου του 1955, αρχείο του Grove City: αρχείο Muthesius.
11. Επιστολή της 19ης Ιανουαρίου 1962 του von Mises στον Hellwig, αρχείο του Grove City: αρχείο Hellwig. Ο von Mises γνώριζε επίσης καλά τις θετικές απόψεις του υφυπουργού Οικονομικών του Erhard, Alfred Müller-Armack για τον πληθωρισμό. Το 1932, ο Müller-Armack δημοσίευσε ένα βιβλίο που υποστήριζε τον πληθωρισμό και το οποίο παρουσίασε ο Joseph Schumpeter. Είχε υποστηρίξει ότι η πιστωτική επέκταση είχε τον χαρακτήρα μιας αυτοεκπληρούμενης προσδοκίας για ανάπτυξη. Βλ. Entwicklungsgesetze des  Kapitalismus του Alfred Müller-  Armack (Βερολίνο: Juncker & Dünnhaupt, 1932).
12. Επιστολή της 25ης Οκτωβρίου 1955 του Hayek στον von Mises, αρχεία του Grove City: αρχείο Hayek
13. Λίγους μήνες αργότερα έγραψε: «Ελπίζω ότι η φετινή συνάντηση της Mont Pèlerin θα είναι πιο ενδιαφέρουσα από τη συνάντηση του Βερολίνου». Επιστολή της 3ης Απριλίου 1957 του von Mises στον Pierre Goodrich, . Αρχείο του Grove City: αρχεία Goodrich. Η εταιρεία του Goodrich (Indiana Telephone Corporation) εξέδιδε ετήσιες εκθέσεις που υπογράμμιζαν τις συνέπειες του συνεχιζόμενου πληθωρισμού στην αμερικανική οικονομία και στην εταιρική λογιστική (το πρόβλημα των «φαντασιακών κερδών»). Ο von Mises τον εκτιμούσε πολύ και παρότρυνε τον Goodrich να κάνει ευρύτερη τη διάδοση των απόψεων του.
14. Βλ. Εγκύκλιο επιστολή του Hayek με ημερομηνία 27 Νοεμβρίου 1956. Αρχείο του Grove City: αρχεία του Hayek.
15. Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, οι Αμερικανοί Libertarians προσπάθησαν να πραγματοποιήσουν τη συνάντηση της Mont Pèlerin society στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά για οικονομικούς λόγους (οι Ευρωπαίοι δεν είχαν χρήματα) αυτό το project υλοποιήθηκε πολύ αργότερα το 1958, όταν ο Jasper Crane διαχειριζόταν τη συγκέντρωση χρηματοδότησης. Το ξέσπασμα των εντάσεων κατά τη συνάντηση του Princeton αναφέρεται στην επιστολή της 4ης Απριλίου 1960 του Hunold στον Röpke. Την εποχή εκείνη, ο μαθητής του von Mises από τα χρόνια της Γενεύης, ο Stefan Possony, δυσκολεύτηκε να γίνει δεκτός στην Mont Pèlerin society. Δείτε τη θέση του σε μια επιστολή του Δεκεμβρίου του 1958 στον von Mises. Αρχείο του Grove city: Αρχείο «P».
16. Bettina Bien Greaves, Austrian Economics: Μια Ανθολογία (Irvington-on-Hudson, NY: Foundation for Economic Education, 1996), σελ. 77-82.
17. Δείτε την αλληλογραφία στα αρχεία Cortney, Fertig, Hunold και Leoni. Ο Hunold παρουσίασε την άποψή του σχετικά με τα γεγονότα πριν από τη συνάντηση του Kassel με επιστολή προς τον Röpke, με ημερομηνία 4 Απριλίου 1960, αντίγραφο της οποίας απέστειλε επίσης στον von Mises. Ο Hayek δήλωσε στη συνέχεια με μια άλλη ανοιχτή επιστολή, της 3ης Ιουλίου 1960, ότι η αντικατάσταση του Hunold ως γραμματέα της Mont Pèlerin society θα ήταν o πιο σημαντικός σκοπός της επικείμενης γενικής συνέλευσης. Μετά από προσεκτική εξέταση των στοιχείων, ο Röpke γινόταν ολοένα και πιο πεπεισμένος ότι πολλές από τις κατηγορίες του Hayek κατά του Hunold ήταν αβάσιμες και ότι, αντίθετα, ο Hayek ήταν που είχε ξεπεράσει περιστασιακά τα όρια της εξουσίας του. Ο Hunold με τη σειρά του πίστευε ότι ο Hayek είχε πέσει θύμα της κακής επιρροής του Machlup και άλλων (Friedman) που επιδίωκαν να χρησιμοποιήσουν την Mont Pèlerin society για προσωπικούς τους σκοπούς. Μετά τη συνάντηση στο Τορίνο, το μέλος Wolfgang Frickhöffer συμφώνησε με αυτή την άποψη: είχε την εντύπωση ότι μια ομάδα γύρω από τον Friedman είχε δηλητηριάσει την ατμόσφαιρα με ίντριγκες και μικρότητες. Στις αρχές Ιανουαρίου του 1962, ο Bruno Leoni παρουσίασε τις αρνητικές του εμπειρίες για τους Röpke και Hunold σε μια ανοικτή επιστολή προς όλα τα μέλη της Mont Pèlerin Society. Δείτε το αρχείο Grove City: Αρχεία MLS. Και παρέθεσε περισσότερες (άσχημες) λεπτομέρειες σε εμπιστευτική επιστολή προς τον Koether, η οποία βέβαια έφθασε και στον von Mises. Βλ. Leoni προς Koether, επιστολή της 14ης Οκτωβρίου 1961, Αρχείο του Grove City: αρχείο Leoni.