Μπορούμε να αποκαλέσουμε το σύνολο αυτής της ρύθμισης ως «προνόμιο», το οποίο είναι ακριβώς αυτό που απολαμβάνει ακόμα και σήμερα, κάθε Αμερικανός που πληρώνεται σε δολάρια ΗΠΑ (και κατέχει περιουσιακά στοιχεία εκφρασμένα σε δολάρια ΗΠΑ)
This is What Privilege Looks Like (Αρχικά δημοσιευμένο στη σελίδα του Ινστιτούτου Ludwig von Mises)
του Jeff Deist
Απόδοση: Ευθύμης Μαραμής
Εισαγωγή
Φανταστείτε μια μορφή σχεδόν μαγικών χρημάτων, κάτι που όλοι οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο χρειάζονται και ως εκ τούτου θέλουν περισσότερα. Φανταστείτε ότι τα χρήματα αυτά διατηρούνται σε μεγάλες ποσότητες από τις κεντρικές τράπεζες και τις εμπορικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο και επίσης δανείζονται ως προεπιλεγμένο νόμισμα για τα περισσότερα χρεόγραφα. Φανταστείτε ότι τα χρήματα αυτά χρησιμοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά από τις κυβερνήσεις, τις επιχειρήσεις και τα άτομα σε όλο τον κόσμο όταν αγοράζουν πετρέλαιο και διευθετούν διεθνείς συναλλαγές. Φανταστείτε ότι αυτά τα χρήματα εκδίδονται κατά βούληση μιας κεντρικής τράπεζας και του υπουργείου οικονομικών μιας κυβέρνησης κι όμως, χρησιμοποιούνται και γίνονται δεκτά σε αντάλλαγμα για πραγματικά αγαθά και υπηρεσίες παγκοσμίως.
Η νομισματική ηγεμονία των ΗΠΑ
Φανταστείτε ότι αυτή η ίδια κυβέρνηση είναι σε θέση να ξοδεύει υπέρογκα και ακατάπαυστα, να δανείζεται και να αποπληρώνει με υπερβολικά χαμηλά επιτόκια – και πάλι χρησιμοποιώντας τα χρήματα που αυτή η ίδια παράγει. Και τέλος, φανταστείτε μια πολιτική ρύθμιση που τα εγγυάται όλα αυτά, η οποία συντάχθηκε από μια παγκόσμια τάξη που προέκυψε έπειτα από έναν πόλεμο και ηγείται από μια κυρίαρχη, νέα στρατιωτική, πυρηνική υπερδύναμη
Μπορούμε να αποκαλέσουμε το σύνολο αυτής της ρύθμισης ως «προνόμιο», το οποίο είναι ακριβώς αυτό που απολαμβάνει ακόμα και σήμερα, κάθε Αμερικανός που πληρώνεται σε δολάρια ΗΠΑ (και κατέχει περιουσιακά στοιχεία εκφρασμένα σε δολάρια ΗΠΑ).
Ο Henry Hazlitt, κορυφαίος δημοσιογράφος των New York Times εκείνη την εποχή, δεν είχε αυταπάτες για το τι σήμαινε η συμφωνία του Bretton Woods του 1944. Ήξερε ότι δημιουργήθηκε ένα υποκατάστατο του νομισματικού χρυσού κανόνα, έδωσε στις ΗΠΑ ακραία και καθοριστική επιρροή στις παγκόσμιες υποθέσεις και θα οδηγούσε σε καταστροφικό πληθωρισμό και στο τέλος του οτιδήποτε έμοιαζε με υγιές και τίμιο χρήμα στην παγκόσμια οικονομία ως εκείνη τη στιγμή. Το χειρότερο απ’ όλα, προέβλεψε πως το Bretton Woods συνέδεσε όλες τις μεγάλες κυβερνήσεις και τις κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο, σε μια ανέντιμη νομισματική ένωση, όπου θα ήταν εξαιρετικά δύσκολος ένας συνετός και υπεύθυνος έλεγχος των κυρίαρχων νομισμάτων έναντι του δολαρίου και θα είχαν ως εκ τούτου μεγάλο μειονέκτημα έναντι του Αμερικανικού νομίσματος.
Ο Hazlitt κατάλαβε πως η Αμερική, μπορούσε τώρα να εξάγει τον πληθωρισμό της.
Το σκανδαλώδες προνόμιο του Bretton Woods
Υπό το Bretton Woods, όλος ο κόσμος χρειαζόταν τα δολάρια, όπως ως εκείνη τη στιγμή, χρειαζόταν τον χρυσό. Ο Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν, πρώην πρόεδρος της Γαλλίας και υπουργός Οικονομικών του Σαρλ ντε Γκωλ, χαρακτήρισε την συμφωνία του Bretton Woods ως «σκανδαλώδες προνόμιο» για την Αμερική. Κατάλαβε πως αυτό το προνόμιο, θα έδινε στην Αμερική οικονομική δύναμη και κύρος πέρα από αυτό που της άξιζε. Με μερικά cents, το Υπουργείο Οικονομικών των Η.Π.Α. θα μπορούσε να παράγει ένα χαρτονόμισμα αξίας 100 δολαρίων, αλλά ο υπόλοιπος κόσμος θα έπρεπε να ανταλλάξει πραγματικά αγαθά και υπηρεσίες γι ‘αυτό το χαρτονόμισμα.
Αυτό που δεν μπορούσε να φανταστεί, ίσως, ήταν η στρατιωτική, γεωπολιτική και πολιτισμική εξουσία που θα συγκέντρωναν οι ΗΠΑ κατά τον επόμενο μισό αιώνα. Υπό την άγια τριάδα της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, του Αμερικανικού Υπουργείου Οικονομικών και του Αμερικανικού Κογκρέσου, το αμερικανικό κράτος αυξήθηκε και επεκτάθηκε μέχρι που έγινε η μεγαλύτερη και ισχυρότερη κυβέρνηση στην ιστορία της ανθρωπότητας. Καμία δημοσιονομική σπατάλη δεν μπορεί να οδηγήσει σε πτώση της αγοράς των κυβερνητικών ομολόγων των ΗΠΑ, ακόμη και αν το Κογκρέσο θα έπρεπε ήδη να αντιμετωπίζεται όπως κάθε τριτοκοσμική Μπανανία. Τα Αμερικανικά ομόλογα θα έπρεπε να είναι χαρακτηρισμένα από τους οίκους αξιολόγησης σαν «σκουπίδια» στην κατηγορία ομολόγων υψηλού κινδύνου.
Συμπέρασμα
Τι σημαίνει για το δολάριο ΗΠΑ να αποτελεί το αποθεματικό νόμισμα του πλανήτη; Σημαίνει προνομιούχο παγκόσμια θέση για την Αμερική και ένα επίπεδο οικονομικής και υλικής ευημερίας που δεν έχει αποκτηθεί έντιμα. Θέτει τις υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες στην άβολη θέση να διατηρούν τεράστια αποθέματα αμερικανικών δολαρίων και έτσι να υπόκεινται ζημίες αν το δολάριο καταρρεύσει – ακόμα και αν οι αντίστοιχες κυβερνήσεις και οι λαοί τους κατανοούν πόσο επιβλαβές είναι το προνόμιο που κατέχουν τα δολάρια ΗΠΑ, τόσο από οικονομική όσο και από γεωπολιτική άποψη. Σημαίνει πως έχει την πλήρη κάλυψη του στρατιωτικού και πυρηνικού οπλοστασίου των ΗΠΑ. Και αυτό σημαίνει έναν de facto νομισματικό παρεμβατισμό των ΗΠΑ σε ολόκληρο τον κόσμο.
***
Βρίσκετε ενδιαφέροντα τα άρθρα στην «Ελεύθερη Αγορά»; Εκτιμάτε την προσπάθεια μας; Κάντε τώρα μια δωρεά 5 ευρώ και ενισχύστε μας.
Διαβάστε περισσότερα:
- Δασμοί Τραμπ: Θύελλα αντιδράσεων από την βιομηχανία των ΗΠΑ
- Ανάλυση: Οι «φτωχοί» στις ΗΠΑ είναι πλουσιότεροι από τον μέσο Ευρωπαίο
- Πως διαβρώνουν την αγορά τα κράτη και οι κεντρικές τους τράπεζες
- Γιατί δεν μπορείτε να εκδώσετε το δικό σας νόμισμα;
- Το ισοζύγιο των διεθνών συναλλαγών αποτελεί οικονομική ανοησία
