Για τους αρχάριους, το δόγμα της «ικανότητας πληρωμής» δεν λαμβάνει υπόψη τον συσσωρευμένο πλούτο ενός ατόμου. Έναν παράγοντα που επηρεάζει σαφώς την ικανότητα του ατόμου να πληρώνει φόρους
του Brian Balfour
Απόδοση: Ευθύμης Μαραμής
Εισαγωγή
Όσο πλησιάζουμε προς τις μέρες των φορολογικών δηλώσεων, είναι βέβαιο ότι θα ακούσαμε για άλλη μια φορά τους αριστερίζοντες να διακηρύσσουν πως οι πλούσιοι θα πρέπει «να πληρώσουν το δίκαιο μερίδιο» των φόρων. Το αγαπημένο τους εργαλείο για να επιτευχθεί αυτό, είναι ο προοδευτικός κώδικας φόρου εισοδήματος, ο οποίος αναγκάζει τα άτομα με υψηλότερα εισοδήματα να πληρώσουν μεγαλύτερο μερίδιο του εισοδήματός τους στον φοροεισπράκτορα.
Το επιχείρημα ως προς την «ικανότητα πληρωμής» φόρων
Ο προοδευτικός φόρος εισοδήματος είναι πιο «δίκαιος» επειδή βασίζεται στην «ικανότητα πληρωμής» του φορολογούμενου, σύμφωνα με τους υποστηρικτές του μέτρου. Υπό μια δομή προοδευτικού φόρου εισοδήματος, εκείνοι που κερδίζουν τα περισσότερα εισοδήματα όχι μόνο πληρώνουν περισσότερα σε απόλυτη ποσότητα χρήματος, αλλά πληρώνουν και μεγαλύτερο μερίδιο του εισοδήματός τους σε φόρους. «Οι πλούσιοι θα πρέπει να πληρώσουν περισσότερα επειδή μπορούν να το αντέξουν οικονομικά», υποστηρίζει το επιχείρημα.
Η λογική πίσω από το επιχείρημα της «ικανότητας πληρωμής», έχει εξυψωθεί ως αδιαμφισβήτητο δόγμα στον τομέα της φορολογικής δικαιοσύνης. Για την ακρίβεια, οι «προοδευτικοί» είναι τόσο ενθουσιασμένοι με αυτό το δόγμα, ώστε ένα άρθρο της Daily Beast τον περασμένο χρόνο, το περιέγραψε ως «τη βασική αρχή όλων των επιτυχημένων φορολογικών συστημάτων εισοδήματος και περιουσίας. Ο αρθρογράφος μας εξηγεί πως το δόγμα αυτό ανάγεται σχεδόν 2.500 χρόνια πίσω στην αρχαία Αθήνα όπου η δημοκρατία και η προοδευτική φορολογία εφευρέθηκαν ως θεμελιώδη δίδυμα του δυτικού πολιτισμού».
Αλλά το δόγμα της «ικανότητας πληρωμής» είναι ανεπαρκές ως προς την παροχή λογικής η δεοντολογικής υποστήριξης της προοδευτικής φορολογίας, για πολλούς λόγους. Ο Murray Rothbard διατύπωσε με έμφαση αυτούς τους λόγους στο βιβλίο του το 1970 Power and Market :Government and the Economy. Για τους αρχάριους, το δόγμα της «ικανότητας πληρωμής» δεν λαμβάνει υπόψη τον συσσωρευμένο πλούτο ενός ατόμου. Έναν παράγοντα που επηρεάζει σαφώς την ικανότητα του ατόμου να πληρώνει φόρους.
«Ένας άνθρωπος που κερδίζει 5.000 δολάρια κατά τη διάρκεια ενός συγκεκριμένου έτους, έχει πιθανώς περισσότερη δυνατότητα να πληρώσει από ότι ο γείτονας του που κερδίζει το ίδιο ποσό, αν ο [πρώτος άνθρωπος] έχει επίσης 50.000 δολάρια στην τράπεζα, ενώ ο γείτονάς του δεν έχει τίποτα».
Έτσι, η χρήση του εισοδήματος μόνο ως μέτρου της «ικανότητας πληρωμής» κάποιου, καθίσταται διφορούμενη και δεν παρέχει έναν ασφαλή οδηγό της έννοιας. Επιπλέον, οι οικονομικές υποχρεώσεις ενός ατόμου, όπως οι ιατρικές δαπάνες και άλλες δεσμεύσεις για πιθανά χρέη, επιδεινώνουν σίγουρα την ικανότητά του να πληρώσει ένα υψηλό φόρο, αλλά αυτό επίσης δεν λαμβάνεται υπόψη στον πολυαγαπημένο προοδευτικό φόρο εισοδήματος των σοσιαλιστών.
Ο εξαναγκασμός δεν είναι φιλανθρωπία
Επίσης, ορισμένοι απολογητές του δόγματος της «ικανότητας πληρωμής», το υπερασπίζονται συγκρίνοντας τους φόρους που καταβάλλονται στην κυβέρνηση με τις εθελοντικές δωρεές προς φιλανθρωπικούς σκοπούς. Στην ιδιωτική φιλανθρωπία, λέει το αφήγημα, αναμένεται ότι τα άτομα με υψηλότερα εισοδήματα, θα συνεισφέρουν μεγαλύτερο μέρος των πόρων τους από εκείνα τα άτομα με λιγότερα εισοδήματα. Ωστόσο, η σύγκριση της εθελοντικής φιλανθρωπίας με τις πληρωμές φόρων στην κυβέρνηση είναι επαίσχυντη.
-
Δείτε σχετικά: Η δουλεία, η κλοπή και η φορολογία δεν αποτελούν πολιτισμό
Οι άνθρωποι επιλέγουν τις φιλανθρωπικές οργανώσεις που θα υποστηρίξουν, καθώς και το ποσό της υποστήριξης που θα εισφέρουν. Αν κάποιος πιστεύει ότι μια φιλανθρωπική οργάνωση δεν εξυπηρετεί πλέον την κοινότητα με τον κατάλληλο τρόπο, μπορεί να αποσύρει την υποστήριξή του. Το ίδιο προφανώς δεν ισχύει για την κυβέρνηση. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να επιλέξουν να μην πληρώσουν φόρους. Όπως έγραψε ο Rothbard:
«Η κυβέρνηση αποτελεί η ίδια άρνηση της φιλανθρωπίας, επειδή η φιλανθρωπία είναι ένα δώρο που δεν αγοράζεται, μια μη εξαναγκασμένη, ελεύθερη πράξη εκ μέρους του δωρητή».
Τέλος, το δόγμα της «ικανότητας πληρωμής» αποτυγχάνει, επειδή βλάπτει την κοινωνία, επιβάλλοντας τιμωρία στα πιο παραγωγικά μέλη της. Αυτοί που αποδεικνύονται πιο ικανοί να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των συνανθρώπων τους (τουλάχιστον σε μια ελεύθερη οικονομία της αγοράς) δημιουργώντας επαρκή αγαθά και υπηρεσίες που εκτιμούν οι άλλοι, είναι εκείνοι που θα επιβαρυνθούν με τα υψηλότερα ποσοστά του προοδευτικού φόρου εισοδήματος. «Η τιμωρία της ικανοποιητικής παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών μειώνει την παροχή της παραγωγής και της υπηρεσίας – αναλογικά με την έκταση αυτής της ικανότητας», μας λέει ο Rothbard. Το αποτέλεσμα θα είναι μεγαλύτερη φτώχεια, την οποία πάντα βιώνουν πιο έντονα τα άτομα χαμηλής ειδίκευσης και με χαμηλό εισόδημα, οι οποίοι πλήττονται πάντα από μια οικονομία σε στασιμότητα ή ύφεση.
Κλείνοντας
Παρά τις διαμαρτυρίες των σοσιαλιστών – υποστηρικτών της «φορολογικής δικαιοσύνης», το δόγμα της «ικανότητας πληρωμής» δεν παρέχει κανένα οικονομικό, λογικό ή δεοντολογικό επιχείρημα υπέρ της προοδευτικής φορολογίας εισοδήματος. Καταλήγει ο Rothbard:
«Μακράν από το να είναι ένας σαφής κανόνας δικαιοσύνης, το δόγμα της «ικανότητας πληρωμής» μοιάζει περισσότερο με την αρχή του ληστή να χτυπά εκεί που θα βρει να κλέψει τα περισσότερα».
***
Το άρθρο δημοσιεύτηκε αρχικά στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Ludwig von Mises: «Ability to Pay» Is a Lousy Way to Judge Tax Policy
Βρίσκετε ενδιαφέροντα τα άρθρα στην «Ελεύθερη Αγορά»; Εκτιμάτε την προσπάθεια μας; Κάντε τώρα μια δωρεά 5 ευρώ και ενισχύστε μας.
Διαβάστε περισσότερα:
- Βασικά Οικονομικά: Η ακάλυπτη πίστωση ως αιτία των επιχειρηματικών κύκλων
- Βασικά Οικονομικά: Περισσότερο χρήμα δεν συνεπάγεται και περισσότερο πλούτο
- Βασικά Οικονομικά: Κατανοώντας τον Πληθωρισμό
- Βασικά Οικονομικά: Ο νόμος του Gresham
- Βασικά Οικονομικά: Η Προέλευση του Χρήματος και της αξίας του
- Βασικά Οικονομικά: Οι Μερκαντιλιστές και η λατρεία του χρήματος
- Βασικά Οικονομικά: Ο βασικός μισθός
- Βασικά Οικονομικά: Αποταμίευση και επένδυση
- Βασικά Οικονομικά: Γιατί το κέρδος είναι τόσο σημαντικό;
- Bασικά Οικονομικά: Καταρρίπτοντας τον μύθο της Μαρξιστικής «υπεραξίας»
- Βασικά Οικονομικά: Καταρρίπτοντας την Μαρξιστική «υπεραξία» (β’ τρόπος)
- Βασικά Οικονομικά: Θεωρία Μονοπωλίων και Ολιγοπωλίων
- Βασικά Οικονομικά: Η εμμονή με την πλήρη απασχόληση
- Βασικά Οικονομικά: Η σπασμένη τζαμαρία
- Βασικά Οικονομικά: Καταρρίπτοντας την ανταποδοτικότητα των φόρων
- Βασικά Οικονομικά: Σε ποιον ανήκει η αξία ενός αγαθού;
- Βασικά Οικονομικά: Χρονική προτίμηση, επιτόκιο και κυβερνητική στρέβλωση
- Bασικά Οικονομικά: Ο νόμος του Say
- Bασικά Οικονομικά: Ο «τέλειος ανταγωνισμός» οδηγεί σε μηδενικό ανταγωνισμό
- Bασικά Οικονομικά: Οι φόροι αποθαρρύνουν την παραγωγή
