Οι μεγάλοι βιομήχανοι της Αθήνας και του Πειραιά, ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, υποστήριζαν μια πολιτική εμπορικού προστατευτισμού και μια ενεργό κρατική παρέμβαση για να ωφεληθεί η βιομηχανία.
Του Τηλέμαχου Χορμοβίτη
Η μεταρρυθμιστική Αριστερά των πρώτων χρόνων του 20ου αιώνα , όπως εκφράστηκε με τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου και τον κύκλο των «Κοινωνιολόγων» , έβλεπε την κρατική παρέμβαση σαν τη λύση για όλα τα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας. Αυτό το ιδεολογικό ρεύμα υποστήριξε τους βασικούς στόχους της επεκτατικής ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και συμμετείχε στις κυβερνήσεις του Ελευθέριου Βενιζέλου την περίοδο 1917-1920, πιστεύοντας πως ο πόλεμος αποτελούσε την «κατάλληλο ευκαιρία» ώστε να εφαρμοστεί επιτέλους το πρόγραμμα της άνωθεν κοινωνικής μεταρρύθμισης , που τόσα χρόνια προπαγάνδιζε.
Μέσα από τις σελίδες του περιοδικού «Νεοελληνική Επιθεώρηση», που εξέφραζε τις απόψεις αυτού του πολιτικού χώρου, βλέπουμε πως η μεταρρυθμιστική Αριστερά λειτούργησε κατά την παραπάνω περίοδο σαν «εμπροσθοφυλακή» του ελληνικού κρατισμού, παρέχοντας νομιμοποίηση σε κάθε επέκταση της κρατικής εξουσίας εις βάρος της ιδιωτικής σφαίρας. Αυτός ο κρατισμός δεν περιορίστηκε μόνο στην οικονομία. Ο πόλεμος χρησιμοποιήθηκε από την , κατα τ’άλλα «προοδευτική», μεταρρυθμιστική Αριστερά ως νομιμοποιητικός λόγος για να δικαιολογήσει την καταπάτηση βασικών ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων από την κρατική εξουσία.
«Ανάγκη» προστασίας από το κράτος
Δεν ήταν όμως μόνο οι εκπρόσωποι της μεταρρυθμιστικής Αριστεράς, που είδαν τις πολεμικές περιπέτειες της Ελλάδας κατά την περίοδο 1912-1922 σαν την «κατάλληλο ευκαιρία» ώστε να εφαρμοστεί επιτέλους το πρόγραμμα της άνωθεν κοινωνικής μεταρρύθμισης , που τόσα χρόνια προπαγάνδιζαν. Οι μεγάλοι βιομήχανοι της Αθήνας και του Πειραιά, ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα, υποστήριζαν μια πολιτική εμπορικού προστατευτισμού και μια ενεργό κρατική παρέμβαση προς όφελος της βιομηχανίας.
Ο πόλεμος, με την αλλαγή συνθηκών αλλά και νοοτροπίας που επέφερε τόσο στις πολιτικές ελιτ όσο και στην κοινή γνώμη, ήταν και γι’αυτούς η χρυσή ευκαιρία ώστε να επιδιώξουν και τελικά, όπως θα δούμε, να πετύχουν την εφαρμογή της ατζέντας τους. «Η βιομηχανία είναι σαν το μικρό παιδί, χρειάζεται και αυτή τα χάδια της», έλεγε ο πρόεδρος του Σ.Ε.Β.Β. Λεόντιος Οικονομίδης το 1916 και συνόψιζε ,με τον πιο εύστοχο τρόπο, τους πάγιους στόχους του Συλλόγου. Και φυσικά, αυτός που θα αναλάμβανε τη…θώπευση της βιομηχανίας, δεν θα ήταν άλλος από το ελληνικό κράτος.
Διαβάστε την πραγματεία στο scribd: Βιομήχανοι και κρατικός παρεμβατισμός στην Ελλάδα κατά την πολεμική περίοδο 1914-1922″
